Anatomia i biomechanika stawu skokowego

Staw skokowy jest stawem o bardzo złożonej budowie. Powierzchnie stawowe utworzone są przez bloczek kości skokowej, dalszy koniec kości piszczelowej i dalszy koniec kości strzałkowej. Kształt powierzchni stawowych umożliwia ruch zawiasowy zgięcia i wyprostu w stawie skokowym. Bloczek kości skokowej ma kształt trapezu zwężającego się ku tyłowi, dzięki czemu w zgięciu podeszwowym w stawie skokowym możliwy jest dodatkowo ruch rotacyjny. W stawie skokowo-piętowym możliwe są ruchy nawracania i odwracania stopy względem podudzia. Dodatkową możliwość ruchu zapewnia elastyczne połączenie między kością piszczelową a kością strzałkową.

Opisane wzorce ruchu ograniczone są w skrajnym zakresie przez struktury więzadłowo-torebkowe łączące wspomniane kości. Kompleks więzadłowo-torebkowy boczny utworzony jest przez: więzadło strzałkowo-skokowe przednie, więzadło strzałkowo-skokowe tylne i więzadło strzałkowo-piętowe. Kompleks przyśrodkowy tworzą: więzadło trójgraniaste z wydzielonymi częściami piszczelowo-skokową, piszczelowo-łódkowatą oraz piszczelowo-piętową.

Ostatecznie na zwartość stawu skokowego składają się dodatkowo stabilizatory dynamiczne, którymi są: mięśnie zginacze i prostowniki stawu skokowego, mięsień zginacz długi palucha i mięsień piszczelowy tylny po stronie przyśrodkowej stawu oraz mięśnie strzałkowe krótki i długi po stronie bocznej stawu.

Ten krótki wstęp anatomiczny pozwala lepiej zrozumieć mechanizm urazów, właściwie ocenić rozległość uszkodzeń, prawidłowo zaplanować diagnostykę obrazową i leczenie.

Uraz stawu skokowego jest bardzo częstym obrażeniem narządu ruchu. Lekarz każdej specjalności w ramach pracy na szpitalnym oddziale ratunkowym może stanąć przed koniecznością wstępnej oceny obrażeń tego stawu.