ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Temat numeru
Algorytm postępowania w przypadkach amputacji palców
prof. dr hab. n. med. Andrzej Żyluk
- Informacje na temat rodzajów amputacji oraz zasad postępowania z pacjentem i amputowanymi palcami
- Opis zasad działania Serwisu Replantacyjnego dla amputacji rąk i procedury zgłaszania przypadków do ośrodków referencyjnych
Amputacje palców rąk zdarzają się stosunkowo często mimo rozwoju techniki i poprawy bezpieczeństwa pracy. Częstość amputacji kończyn jest różna w różnych krajach i wpływ na to ma przede wszystkim bezpieczeństwo i organizacja pracy w przemyśle, usługach i w gospodarstwach domowych. Pacjenci z amputowanymi palcami zgłaszają się sami lub są przewożeni ambulansem na szpitalne oddziały ratunkowe.
Opis przypadku 1
Trzydziestosiedmioletni pacjent został przywieziony na SOR szpitala powiatowego z zakładu pracy, gdzie uległ wypadkowi w trakcie pracy przy pile tarczowej, doznając amputacji 3 palców lewej ręki. Pacjent miał rękę w opatrunku uciskowym, założonym na miejscu wypadku, a obcięte palce były umieszczone w plastikowym woreczku. Lekarz dyżurny SOR zawiadomił dyżurnego chirurga i zajął się rannym pacjentem: zlecił założenie wkłucia do żyły, podłączył 500 ml 0,9% NaCl i podał lek przeciwbólowy. Wspólnie z chirurgiem zdjął opatrunek i ocenił stan kikutów oraz amputowanych palców. Okazało się, że palce mogą nadawać się do replantacji i przypadek powinien być zgłoszony do Serwisu Replantacyjnego. Zostały wykonane zdjęcia amputowanych palców i kikutów (ryc. 1A i B). Po uzyskaniu informacji o dyżurnym ośrodku replantacyjnym lekarze zadzwonili do lekarza dyżurnego z tego ośrodka i zgłosili mu przypadek, wysyłając równocześnie zdjęcia w formacie MMS. Po uzyskaniu zgody na przyjęcie przypadku do replantacji lekarz SOR zawiadomił Lotnicze Pogotowie Ratunkowe o konieczności transportu lotniczego. Po upewnieniu się, że kikuty palców nie krwawią, na rękę założono opatrunek uciskowy z grubą podściółką z waty. Palce zostały odpowiednio zabezpieczone i włożone do pojemnika termoizolacyjnego.
Opis przypadku 2
Pacjent w wieku 56 lat został przywieziony na SOR szpitala powiatowego z domu, gdzie uległ wypadkowi w trakcie pracy przy frezarce do drewna, doznając amputacji dalszej części śródręcza i wszystkich palców lewej ręki. Kikut ręki był zaopatrzony opatrunkiem uciskowym, założonym na miejscu wypadku, a obcięte palce były umieszczone w plastikowym woreczku. Lekarz dyżurny SOR zawiadomił dyżurnego chirurga i zajął się rannym pacjentem. Następnie wspólnie z chirurgiem zdjął opatrunek. Obaj ocenili stan kikuta śródręcza i amputowanych palców. Niestety nie rokował on nadziei na replantację (ryc. 2). Zostały wykonane zdjęcia i (na wszelki wypadek) zadzwoniono do dyżurnego ośrodka Serwisu Replantacyjnego, zgłaszając przypadek i wysyłając równocześnie zdjęcie amputowanych palców. Jak można było przypuszczać, lekarz ośrodka replantacyjnego odmówił przyjęcia pacjenta do replantacji z powodu znacznego uszkodzenia amputatów. Wobec tego chirurg zaopatrzył kikut ręki.