Temat numeru

Algorytm postępowania w przypadkach amputacji palców

prof. dr hab. n. med. Andrzej Żyluk

Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Ręki, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Andrzej Żyluk

Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Ręki,

Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

ul Unii Lubelskiej 1, 71-252 Szczecin

e-mail: azyluk@hotmail.com

  • Informacje na temat rodzajów amputacji oraz zasad postępowania z pacjentem i amputowanymi palcami
  • Opis zasad działania Serwisu Replantacyjnego dla amputacji rąk i procedury zgłaszania przypadków do ośrodków referencyjnych

Amputacje palców rąk zdarzają się stosunkowo często mimo rozwoju techniki i poprawy bezpieczeństwa pracy. Częstość amputacji kończyn jest różna w różnych krajach i wpływ na to ma przede wszystkim bezpieczeństwo i organizacja pracy w przemyśle, usługach i w gospodarstwach domowych. Pacjenci z amputowanymi palcami zgłaszają się sami lub są przewożeni ambulansem na szpitalne oddziały ratunkowe.

Opis przypadku 1

Trzydziestosiedmioletni pacjent został przywieziony na SOR szpitala powiatowego z zakładu pracy, gdzie uległ wypadkowi w trakcie pracy przy pile tarczowej, doznając amputacji 3 palców lewej ręki. Pacjent miał rękę w opatrunku uciskowym, założonym na miejscu wypadku, a obcięte palce były umieszczone w plastikowym woreczku. Lekarz dyżurny SOR zawiadomił dyżurnego chirurga i zajął się rannym pacjentem: zlecił założenie wkłucia do żyły, podłączył 500 ml 0,9% NaCl i podał lek przeciwbólowy. Wspólnie z chirurgiem zdjął opatrunek i ocenił stan kikutów oraz amputowanych palców. Okazało się, że palce mogą nadawać się do replantacji i przypadek powinien być zgłoszony do Serwisu Replantacyjnego. Zostały wykonane zdjęcia amputowanych palców i kikutów (ryc. 1A i B). Po uzyskaniu informacji o dyżurnym ośrodku replantacyjnym lekarze zadzwonili do lekarza dyżurnego z tego ośrodka i zgłosili mu przypadek, wysyłając równocześnie zdjęcia w formacie MMS. Po uzyskaniu zgody na przyjęcie przypadku do replantacji lekarz SOR zawiadomił Lotnicze Pogotowie Ratunkowe o konieczności transportu lotniczego. Po upewnieniu się, że kikuty palców nie krwawią, na rękę założono opatrunek uciskowy z grubą podściółką z waty. Palce zostały odpowiednio zabezpieczone i włożone do pojemnika termoizolacyjnego.

Opis przypadku 2

Pacjent w wieku 56 lat został przywieziony na SOR szpitala powiatowego z domu, gdzie uległ wypadkowi w trakcie pracy przy frezarce do drewna, doznając amputacji dalszej części śródręcza i wszystkich palców lewej ręki. Kikut ręki był zaopatrzony opatrunkiem uciskowym, założonym na miejscu wypadku, a obcięte palce były umieszczone w plastikowym woreczku. Lekarz dyżurny SOR zawiadomił dyżurnego chirurga i zajął się rannym pacjentem. Następnie wspólnie z chirurgiem zdjął opatrunek. Obaj ocenili stan kikuta śródręcza i amputowanych palców. Niestety nie rokował on nadziei na replantację (ryc. 2). Zostały wykonane zdjęcia i (na wszelki wypadek) zadzwoniono do dyżurnego ośrodka Serwisu Replantacyjnego, zgłaszając przypadek i wysyłając równocześnie zdjęcie amputowanych palców. Jak można było przypuszczać, lekarz ośrodka replantacyjnego odmówił przyjęcia pacjenta do replantacji z powodu znacznego uszkodzenia amputatów. Wobec tego chirurg zaopatrzył kikut ręki.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wprowadzenie

Amputacje kończyn zdarzają się nadal mimo rozwoju techniki i poprawy bezpieczeństwa pracy. Częstość amputacji kończyn jest różna w różnych krajach i [...]

Informacje ogólne o amputacjach

Całkowite amputacje kończyn są stosunkowo rzadkie, znacznie więcej jest amputacji prawie całkowitych lub częściowych. Natomiast amputacje całkowite palców są dość częste. [...]

Przygotowanie amputowanego palca/palców i pacjenta do transportu

Odpowiednie przygotowanie jest bardzo ważne dla powodzenia replantacji. Prawidłowe zapakowanie palca/palców i schłodzenie w czasie transportu umożliwia wykonanie replantacji nawet po [...]

Serwis Replantacyjny dla amputacji rąk

Od 2010 roku z inicjatywy zarządu Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ręki utworzono tzw. Serwis Replantacyjny, co oznacza „gotowość do udzielania porad i [...]

Do góry