Celem terapii inhalacyjnej jest podaż leku w formie cząstek lub kropli drogą wziewną bezpośrednio do układu oddechowego. Osiągnięcie tego celu to depozycja płucna leku, co oznacza osadzenie substancji czynnej na powierzchni dróg oddechowych¹. Podstawą leczenia astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) jest podanie leków drogą wziewną w celu opanowania stanu zapalnego (inhalacyjne kortykosteroidy – IKS) oraz zapobiegania lub odwrócenia skurczu oskrzeli (β2-agoniści i antagoniści receptorów muskarynowych).

Główną zaletą terapii wziewnej jest podanie leku bezpośrednio do dróg oddechowych, co skutkuje szybką odpowiedzią kliniczną z mniejszym ryzykiem wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych w porównaniu z innymi drogami podania².

Pierwsze spisane dane o terapii inhalacyjnej stosowanej w schorzeniach układu oddechowego pochodzą sprzed 2500 lat p.n.e. z Egiptu. Atropina i skopolamina zawarte w roślinach psiankowatych (lulek, bieluń dziędzierzawa, lulecznica kraińska) są alkaloidami będącymi antagonistami receptorów muskarynowych M1 i M2. Blokada receptorów muskarynowych to jedna z najstarszych metod leczenia astmy. Starożytni Egipcjanie umieszczali destylat z lulka czarnego na rozgrzanych cegłach i wdychali dym. W średniowiecznej Europie w leczeniu chorób płuc zalecano palenie fajki zawierającej sproszkowane korzenie bielunia, imbir i pieprz³. Pierwszy inhalator ciśnieniowy został wynaleziony we Francji przez J. Sales-Giróna w 1858 r. W urządzeniu wykorzystywano ciśnienie wytwarzane przez urządzenie podobne do pompki rowerowej, które przy pociąganiu pobierało ciecz ze zbiornika, a po naciśnięciu ciecz przechodziła przez atomizer (rozpylacz), tworząc chmurę aerozolu inhalowaną przez użytkownika. Inhalator został wynaleziony, aby umożliwić korzystanie z leczenia pacjentom, którzy nie mogli uczęszczać do publicznych łaźni termalnych. Zabieg wskazany był w wielu schorzeniach, m.in. w zapaleniu górnych i dolnych dróg oddechowych, astmie i gruźlicy. W 1864 r. w Niemczech wynaleziono pierwszy nebulizator z napędem parowym. Inhalator parowy firmy Siegle wykorzystywał zasadę Venturiego do rozpylania płynnych leków. Inhalator składał się z palnika spirytusowego zamieniającego wodę w zbiorniku w parę, która przechodziła do wąskiej rurki umieszczonej stycznie z rurką zanurzoną w roztworze leku. Wytworzone przez rozprężającą się parę podciśnienie porywało z powierzchni cząsteczki roztworu, tworząc aerozol, który pacjent wdychał przez ustnik wykonany ze szkła. Pierwszy nebulizator pneumatyczny zasilany z elektrycznie napędzanej sprężarki powietrza został wynaleziony w latach 30. XX wieku i nazwany Pneumostatem. Równolegle stosowane były tańsze ręczne nebulizatory (np. Glaseptic firmy Parke-Davis). W obu przypadkach do inhalacji używano roztworu chlorku adrenaliny (epinefryny). W 1955 r. firma Riker Laboratories (3M) opracowała technologię produkcji inhalatorów ciśnieniowych z dozownikiem (pMDI – pressurised metered dose inhaler), a już rok później dostępne były dla chorych z astmą inhalatory zawierające dwa leki: izoprenalinę i epinefrynę⁴.