Reumatologia

Kobieta, która nie mogła płakać – czyli o uszkodzeniu nerek w przebiegu zespołu Sjögrena

lek. Adrianna Grzybowska-Rhéaume
lek. Aleksandra Tracz

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. WAM – Centralny Szpital Weteranów w Łodzi

Adres do korespondencji:

lek. Adrianna Grzybowska-Rhéaume

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2

im. WAM Uniwersytetu Medycznego w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów w Łodzi

ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź

e-mail: ada_grzybowska@wp.pl

  •  W niniejszym artykule na podstawie przypadku 56-letniej pacjentki została w obrazowy sposób omówiona problematyka cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek w przebiegu zespołu Sjögrena

Zespół Sjögrena (SS – Sjögren’s syndrome) jest układową chorobą autoimmunologiczną charakteryzującą się niedoczynnością gruczołów ślinowych i łzowych oraz możliwymi układowymi objawami wielonarządowymi. W ok. 5-10% przypadków w przebiegu SS dochodzi do zajęcia nerek, co powoduje cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (TIN – tubulointerstitial nephritis) lub rzadziej kłębuszkowe zapalenie nerek związane z kompleksem immunologicznym, a także kwasicę cewkową1,2.

Opis przypadku

Kobieta, lat 56, została przyjęta na oddział nefrologiczny z powodu pogorszenia funkcji filtracyjnej nerek oraz niedokrwistości o nieznanej etiologii w celu dalszej diagnostyki. Przy przyjęciu chora zgłaszała spadek masy ciała (m.c.) o blisko 8 kg w ciągu ostatnich 6 miesięcy, okresowo pojawiającą się czerwoną plamisto-grudkową wysypkę, której towarzyszyły stany podgorączkowe, oraz znaczny lewostronny niedosłuch z towarzyszącymi szumami usznymi od mniej więcej pół roku. W wywiadzie stwierdzono niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto w trakcie leczenia substytucyjnego. W udostępnionej dokumentacji medycznej kreatynina sprzed ok. 6 miesięcy osiągała wartość 200 μmol/l. Nie wykonano wówczas badania ogólnego moczu. Przy przyjęciu chora nie zgłaszała objawów suchości oka ani suchości jamy ustnej.

W badaniu przedmiotowym pacjentka pozostawała w stanie ogólnym dość dobrym. Skóra prawidłowo zabarwiona, bez wykwitów patologicznych. Obwodowe węzły chłonne pozostawały niepowiększone. Nad polami płucnymi słyszalne były pojedyncze trzeszczenia u podstawy płuca prawego, poza tym szmer pęcherzykowy pozostawał prawidłowy. Czynność serca pozostawała miarowa, o częstości ok. 80/min. Ciśnienie tętnicze krwi wynosiło 120/80 mmHg. W badaniu jamy brzusznej nie stwierdzono odchyleń. Nie występowały obrzęki obwodowe.

W wykonanych przy przyjęciu badaniach laboratoryjnych:

  • hemoglobina (Hb) 7,2 g/dl (norma [N] 12-16 g/dl)
  • białko C-reaktywne (CRP – C-reactive protein) 87,8 mg/l (N <5 mg/l)
  • prokalcytonina (PCT) 0,31 ng/ml (N <0,5 ng/ml)
  • odczyn Biernackiego (OB) 138 mm/godz. (N 30 mm/godz.)
  • kreatynina 3,46 mg/dl
  • współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) 14 ml/min (N 0,6-1,3 mg/dl)
  • albumina wydalana z moczem w stosunku do wydalanej kreatyniny (ACR – albumin to creatinine ratio) 247,6 mg/g (N <30 mg/g).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jakie są przyczyny cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek?

Pierwszym krokiem do ustalenia przyczyny uszkodzenia nerki jest zebranie dokładnego wywiadu, w tym na temat przyjmowanych leków, narażenia na substancje toksyczne, [...]

Jak rozpoznaje się zespół Sjögrena?

Zespół Sjögrena to choroba zapalna o podłożu autoimmunologicznym dotykająca tkankę łączną. Dotychczas jego etiologia nie została do końca poznana. W przebiegu [...]

Jak leczyć pierwotny zespół Sjögrena?

Chory z SS wymaga opieki wielospecjalistycznej, m.in. reumatologicznej, stomatologicznej, okulistycznej i otolaryngologicznej, tak więc do poprawy stanu ogólnego pacjenta oraz jakości [...]

Jak leczyć cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek?

Leczenie TIN polega przede wszystkim na usunięciu wszystkich potencjalnych przyczyn uszkodzenia nerek (np. odstawieniu leków nefrotoksycznych) lub intensywnym leczeniu infekcji. U [...]

Jakie leczenie zastosowano u pacjentki?

Po konsultacji reumatologicznej do leczenia włączono metyloprednizolon – początkowo w postaci bolusów dożylnych (250 mg przez 3 dni), następnie z konwersją [...]

Jakie były dalsze losy pacjentki?

Chora kontynuowała leczenie podtrzymujące remisję w ramach poradni nefrologicznej. W zakresie opieki ambulatoryjnej kontynuowano także leczenie objawowe. Po całkowitej redukcji dawki [...]

Do góry