Neurologia
Wzrost ciśnienia śródczaszkowego
dr n. med. Karol Wiśniewski
prof. dr hab. n. med. Dariusz J. Jaskólski
- Ciśnienie śródczaszkowe (ICP – intracranial pressure) zależy od trzech składowych: objętości płynu mózgowo-rdzeniowego, objętości krwi zalegającej wewnątrzczaszkowo i objętości mózgu. W warunkach patofizjologicznych przyrost jednej z tych objętości doprowadza do wykładniczego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Następstwem tego procesu jest spadek ciśnienia perfuzyjnego, który prowadzi do wystąpienia niedokrwienia mózgu. Główną zasadą leczenia jest usunięcie przyczyny doprowadzającej do wzrostu ICP, co zostało zobrazowane w tym artykule na podstawie przypadku 3 pacjentów
Przypadek 1
Kobieta, lat 56, praworęczna, była konsultowana z powodu postępujących od blisko 3 miesięcy porannych bólów głowy z towarzyszącymi nudnościami oraz zaburzeń mowy od ok. tygodnia. Przy przyjęciu badanie neurologiczne wykazało zaburzenia mowy o charakterze dysfazji mieszanej. Poza tym w badaniu neurologicznym nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Rezonans magnetyczny (MR) głowy ujawnił obecność guza w okolicy ośrodka Wernickego, bez towarzyszącego efektu masy (ryc. 1). Zmiana była hipointensywna na obrazach T1-zależnych, hiperintensywna na T2-zależnych i ulegała obrączkowatemu wzmocnieniu kontrastowemu.
W spektroskopii MR uwidoczniono:
- bardzo wysokie stężenie choliny (Cho) i podwyższone wartości proporcji cholina/kreatyna (Cho/Cre), cholina/ N-acetyloasparaginian (Cho/NAA)
- znacznie obniżone stężenie NAA i wartość proporcji N-acetyloasparaginian/kreatyna (NAA/Cre)
- wysokie stężenie wolnych związków lipidowych i mleczanów.
Na podstawie MR zdiagnozowano glejaka wielopostaciowego okolicy elokwentnej. Zastosowano leczenie operacyjne polegające na częściowej resekcji guza w wybudzeniu. W badaniu histopatologicznym uwidoczniono fragmenty tkankowe objęte utkaniem glejaka wielopostaciowego. Po operacji uzyskano poprawę w zakresie dolegliwości bólowych głowy oraz zachowano funkcję mowy. Kontrolne badanie MR głowy po 24 godzinach wykazało pozostawiony niewielki fragment guza w okolicy mownej. Chorą skierowano na dalsze leczenie onkologiczne.
Przypadek 2
Mężczyzna, lat 86, praworęczny, był referowany przez gastroenterologów z powodu pogorszenia kontaktu w przebiegu krwiaka wewnątrzczaszkowego umiejscowionego nad prawą półkulą mózgu. W wywiadach lekarskich: błahy uraz głowy ok. 4 tygodni przed wystąpieniem pogorszenia kontaktu, choroba wrzodowa żołądka, nadciśnienie tętnicze, przewlekła niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc. W badaniu przedmiotowym pacjent przytomny, w kontakcie słownym, zdezorientowany co do miejsca i czasu, poza tym w badaniu neurologicznym nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości.
