Kardiologia

Tamponada osierdzia w przebiegu promienicy gruczołu piersiowego

lek. Anna Gruszczyńska1
lek. Krzysztof Kowalik1,2
lek. Konrad Kaźmierczak1
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski2

1Zakład Medycyny Sądowej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

2Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Adres do korespondencji:

lek. Krzysztof Kowalik

Zakład Medycyny Sądowej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin

e-mail: krzysztof.kowalik.uro@gmail.com

  •  W niniejszym artykule przedstawiono przypadek 28-letniej ciężarnej z bólami w klatce piersiowej, które okazały się objawami ropnia piersi w przebiegu promienicy. Posłużył on do zilustrowania możliwych przyczyn tamponady osierdzia i sposobów jej leczenia

Fizjologicznie w worku osierdziowym znajduje się 15-50 ml płynu1,2. Tamponada osierdzia to stan, w którym w worku osierdziowym gromadzi się zbyt duża ilość płynu. Uniemożliwia to prawidłowy rozkurcz serca, co zmniejsza jego pojemność minutową i prowadzi do wstrząsu kardiogennego. Tamponada osierdzia jest stanem zagrożenia życia, który wymaga szybkiego leczenia3.

Opis przypadku

Kobieta, lat 28, zgłosiła się na izbę przyjęć oddziału chorób wewnętrznych z powodu kłującego bólu w klatce piersiowej, nasilającego się przy ruchach i oddychaniu, bez duszności. Chora lokalizowała dolegliwości bólowe głównie po prawej stronie klatki piersiowej. Podobne wystąpiły u niej 2 miesiące wcześniej. Wykonano badania laboratoryjne (morfologia, białko C-reaktywne [CRP – C-reactive protein], elektrolity, kreatynina, troponina [TnT], dimery D) – wyniki nie wykazywały istotnych odchyleń. W badaniu elektrokardiograficznym (EKG) również nie stwierdzono istotnych zmian. Pacjentka opuściła izbę przyjęć z zaleceniem badania radiologicznego (RTG) klatki piersiowej i odcinka piersiowego kręgosłupa u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oraz zastosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Dwa miesiące później (w kwietniu) kobieta zgłosiła się do ginekologa z powodu pozytywnego testu ciążowego. Nie miała żadnych dolegliwości. Po kolejnych 2 miesiącach (od wizyty u ginekologa) dwukrotnie tego samego dnia pojawiła się u lekarza POZ z powodu uciskającego bólu okolicy prawego podżebrza z promieniowaniem od nadbrzusza do okolicy grzbietu. Badanie fizykalne nie wykazywało odchyleń od prawidłowego stanu. Pacjentka pozostawała pod stałą kontrolą ginekologiczną z uwagi na ciążę.

W lipcu tego samego roku kobieta trafiła na izbę przyjęć z powodu bólu nadbrzusza. Wykonano jej badania laboratoryjne, które wykazały podwyższone parametry zapalne (leukocyty [WBC – white blood cells] 16 170/μl, CRP 136,8 mg/l) oraz niewielką niedokrwistość (hemoglobina [Hb] 9,5 g/dl, hematokryt [Hct] 29,4%, liczba erytrocytów [RBC – red blood cells] 3,63 mln/ml).

W badaniu ultrasonograficznym (USG) jamy brzusznej rozpoznano zapalenie pęcherzyka żółciowego bez cech kamicy. Chora została przyjęta na oddział chirurgiczny, gdzie wykonano cholecystektomię laparoskopową. Trzy dni po zabiegu została wypisana do domu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przyczyny i objawy tamponady osierdzia

Do przyczyn tamponady osierdzia zalicza się2,4,5:

Diagnostyka tamponady osierdzia

Podczas badania fizykalnego spadek ciśnienia skurczowego krwi o >10 mmHg przy wdechu wskazuje na prawdopodobieństwo obecności nieprawidłowej ilości płynu w worku [...]

Metody leczenia tamponady osierdzia

Do zabiegowych metod leczenia tamponady osierdzia zaliczamy: perikardiocentezę, okienko osierdziowo-opłucnowe i perikardiektomię. Stosuje się je w przypadku nieskuteczności farmakoterapii10.

Jak do tego doszło?

U opisanej pacjentki z powodu 6-centymetrowego ropnia w dolnym przyśrodkowym kwadrancie piersi spowodowanego przez promieniowce doszło do rozwoju ropnego zapalenia osierdzia, [...]

Podsumowanie

Jak pokazuje przypadek opisany w tym artykule, ropne zapalenie piersi może szerzyć się do osierdzia, powodując jego zapalenie z następową tamponadą. [...]

Do góry