Uchyłki jelita grubego w populacji europejskiej są jedną z najczęstszych patologii w obrębie przewodu pokarmowego, zwłaszcza w grupie osób >60 r.ż. Chociaż w większości są stwierdzane przypadkowo i nie powodują objawów, wymagają odpowiedniego podejścia klinicznego w celu prewencji pierwotnej choroby uchyłkowej oraz jej powikłań. Podstawowe znaczenie mają właściwa dieta z dużą zawartością błonnika oraz utrzymywanie prawidłowej masy ciała. W przypadku wystąpienia objawów do profilaktyki należy dołączyć leczenie przeciwbólowe i rozkurczowe. Najczęstszym powikłaniem tej jednostki chorobowej jest ostre zapalenie. W przypadku większości pacjentów może być ono leczone w warunkach ambulatoryjnych i nie wymaga antybiotykoterapii. U tych z ciężkim przebiegiem choroby oraz z niedoborem odporności konieczne mogą się okazać ścisła dieta, a nawet antybiotykoterapia w warunkach szpitalnych. Powikłane zapalenie uchyłków powinno zostać skonsultowane z chirurgiem.

Przypadek 1

Kobieta, lat 60, leczona z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), nadciśnienia tętniczego oraz wola guzkowego tarczycy, zgłosiła się na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) z powodu występujących od 3 dni dolegliwości bólowych zlokalizowanych w lewym podbrzuszu oraz biegunki (do 6 luźnych stolców na dobę). W badaniu przedmiotowym stwierdzono bolesność palpacyjną w lewym podbrzuszu, z cechami miejscowej obrony mięśniowej. W badaniach laboratoryjnych zaobserwowano leukocytozę (11 000 µl) oraz podwyższone do 49 mg/l stężenie białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein).

Wykonano tomografię komputerową (TK) jamy brzusznej i miednicy mniejszej z podaniem środka kontrastującego. Badanie wykazało m.in. liczne uchyłki zstępnicy i esicy oraz długoodcinkowe pogrubienie ściany przejścia zstępniczo-esiczego z obecnością rozległych pasmowatych zagęszczeń otaczającej tkanki tłuszczowej. W polu ściany pogrubiałego jelita rozpoznano hipowaskularny obszar o średnicy 22 mm (ryc. 1A). Obraz radiologiczny (RTG) odpowiadał zapaleniu uchyłków jelita grubego z organizującym się ropniem. Konsultujący chirurg zalecił postępowanie zachowawcze i skierował chorą na oddział gastrologiczny, by tam lekarze ustalili szczegóły leczenia.

Zastosowano antybiotykoterapię (piperacylina z tazobaktamem przez 12 dni), żywienie parenteralne, leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Obserwowano stopniowe ustępowanie objawów brzusznych i obniżenie parametrów stanu zapalnego. W kontrolnym TK wykona...