Podsumowanie

Dostępne obecnie informacje z zakresu evidence-based medicine (EBM) oraz evidence-based dentistry (EBD) nie pozwalają na przyjęcie hipotezy istnienia związku przyczynowo-skutkowego między chorobami przyzębia a chorobą Alzheimera, pomimo dowodów na wpływ systemowy periodontopatii. W ciągu najbliższych kilku lat należy spodziewać się zweryfikowanych wyników wieloośrodkowych badań, potwierdzających częściowo lub całkowicie bądź wykluczających ww. tezę. Nowe dowody mogą stanowić w przyszłości podstawę do innowacyjnych metod implementowanych do protokołów zapobiegania zaburzeniom psychosomatycznym o charakterze poznawczym. Niezmiennie ważne są: rola lekarzy dentystów pierwszego kontaktu w zapobieganiu chorobom przyzębia oraz zadania lekarzy specjalistów w zakresie periodontologii związane z leczeniem niechirurgicznym i inwazyjnym zaawansowanych, przewlekłych stanów zapalnych tkanek wokółzębowych.

Piśmiennictwo
1. Kamer AR, Craig RG, Dasanayake AP, Brys M, Glodzik-Sobanska L, de Leon MJ. Inflammation and Alzheimer’s disease: possible role of periodontal diseases. Alzheimers Dement. 2008;4(4):242-50
2. Shaik MM, Ahmad S, Gan SH, Abuzenadah AM, Ahmad EA, Tabrez S, Ahmed F, Kamal MA. How Do Periodontal Infections Affect the Progression of Type 2 Diabetes and Alzheimer’s Disease? CNS Neurol Disord Drug Targets. 2013 Sep 18. [Epub ahead of print] PubMed PMID:24059310
3. Kamer AR, Dasanayake AP, Craig RG, Glodzik-Sobanska L, Bry M, de Leon MJ. Alzheimer’s disease and peripheral infections: the possible contribution from periodontal infections, model and hypothesis. J Alzheimers Dis. 2008b;13:437-449
4. Gustaw K, Wernicka K. Poradnia Alzheimerowska, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie Lubelskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie. Choroba Alzheimera. MEDICUS; 10/2002
5. Stein PS, Steffen MJ, Smith Ch, Jicha G, Ebersole JL, Abner E, Dawson D. Serum antibodies to periodontal pathogens are a risk factor for Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement. 2012;8(3):196-203
6. Page RC. The role of inflammatory mediators in the pathogenesis of periodontal disease. J Periodontal Res. 1991 May;26(3 Pt 2):230-42
7. Deo V, Bhongade ML. Pathogenesis of periodontitis: role of cytokines in host response. Dent Today. 2010 Sep;29(9):60-2
8. Birkedal-Hansen H. Role of cytokines and inflammatory mediators in tissue destruction. J Periodontal Res. 1993 Nov;28(6 Pt 2) :500-10
9. Kamer AR, Craig RG, Pirraglia E, Dasanayake AP, Norman RG, Boylan RJ, Nehorayoff A, Glodzik L, Brys M, Leond MJ. TNF-α and antibodies to periodontal bacteria discriminate between Alzheimer’s disease patients and normal subjects. J Neuroimmunol. Nov 30,2009;216(1-2):92-97
10. Watts A, Eileen M Crimmins, Margaret Gatz. Inflammation as a potential mediator for the association between periodontal disease and Alzheimer’s disease. Neuropsychiatr Dis Treat. 2008;4(5):865-876
11. Kamer AR, Morse DE, Holm-Pedersen P, Mortensen EL, Avlund K. Periodontal inflammation in relation to cognitive function in an older adult Danish population. J Alzheimers Dis. 2012;28(3):613-24
12. Poole S, Singhrao SK, Kesavalu L, Curtis MA, Crean S. Determining the presence of periodontopathic virulence factors in short-term postmortem Alzheimer’s disease brain tissue. J Alzheimers Dis. 2013,1;36(4):665-77
13. Noble JM, Borrell LN, Papapanou PN, Elkind MS, Scarmeas N, Wright CB. Periodontitis is associated with cognitive impairment among older adults: analysis of NHANES-III. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2009;80(11):1206-11
14. Miklossy J. Alzheimer’s disease-a neurospirochetosis. Analysis of the evidence following Koch’s and Hill’s criteria. J of Neuroinflamm 2011;8:90
15. Kubota T, Maruyama S, Abe D, Tomita T, Morozumi T, Nakasone N, Saku T, Yoshie H. Amyloid beta (A4) precursor protein expression in human periodontitis-affected gingival tissues. Arch Oral Biol. 2014;59(6):586-94
16. Dziedzic A. Systemic diseases: Periodontitis and Alzheimer’s. Br Dent J. 2014; 25;217(2):56
17. Porphyromonas Gingivalis and Alzheimer`s Disease (PGNEURO). ClinicalTrials.gov. ClinicalTrials.gov Identifier: NCT02109705
18. Current Controlled Trials. ISRCTN register. http://www.controlled-trials.com/ISRCTN34471493
19. Bazian analysis. NHS Choices. http://www.nhs.uk/news/2013/07july/pages/little-proof-gum-disease-causes-alzheimers.aspx
20. Linden GJ, Herzberg MC; working group 4 of the joint EFP/AAP workshop. Periodontitis and systemic diseases: a record of discussions of working group 4 of the Joint EFP/AAP Workshop on Periodontitis and Systemic Diseases. J Periodontol. 2013;84(4 Suppl):S20-3
21. Linden GJ, Lyons A, Scannapieco FA. Periodontal systemic associations: review of the evidence. J Periodontol. 2013;84(4 Suppl):S8-S19
22. Kaye EK, Valencia A, Baba N, Spiro A 3rd, Dietrich T, Garcia RI. Tooth loss and periodontal disease predict poor cognitive function in older men. J Am Geriatr Soc. 2010;58(4):713-8
23. Yu YH, Kuo HK. Association between cognitive function and periodontal disease in older adults. J Am Geriatr Soc. 2008;56(9):1693-7

Komentarz

Dr hab. med. Jerzy Krupiński, prof. SUM

Wpływ chorób jamy ustnej i zębów na występowanie chorób ogólnych stanowi przedmiot badań na całym świecie. W tym artykule poznawczym chodzi o bardzo groźną chorobę dotyczącą ludzi starszych, zwykle powyżej 60. r.ż., cierpiących na demencję starczą, w tym na chorobę Alzheimera. Jak zwykle wyniki badań nie są jednoznaczne. Bardzo trudno jest to udowodnić, chociaż wiele na taki związek wskazuje. Badania, i to na dużą skalę, są prowadzone w wielu ośrodkach. Dlatego warto zapoznać się z tym artykułem, aby poszerzyć swoją wiedzę na ten temat i nie lekceważyć leczenia właśnie chorób przyzębia oraz innych schorzeń jamy ustnej, które mogą mieć wpływ na występowanie tych chorób.

Do góry