Program edukacyjny
Złamane narzędzie w kanale
Dr n. med. Piotr Wujec1
Dr n. med. Katarzyna Brus-Sawczuk2
Witamy nowego kierownika działu Program Edukacyjny MTS – od stycznia br. pieczę nad nim obejmuje dr hab. med. Izabela Strużycka. Mamy nadzieję, że nasze publikacje nadal będą pomocą w edukacji i pogłębianiu wiedzy. Za roczną opiekę nad działem serdecznie dziękujemy dr hab. med. Jolancie Pytko-Polończyk, prof. UJ.
Zespół „Medical Tribune Stomatologia”
Kiedy usuwać, a kiedy zastosować technikę obejścia, aby prawidłowo opracować kanał, a następnie go wypełnić
Wstęp
Przyczyny złamań endodontycznych wynikają najczęściej z przepracowania narzędzia oraz cech stopu, z którego jest ono wykonane (zmęczenie cykliczne i na nacisk), niedostatecznego dostępu do systemu korzeniowego (krzywizna w górnej części kanału), skomplikowanego przebiegu kanału (krzywizny, zwłaszcza położone w dwóch różnych płaszczyznach), nieostrożnej techniki pracy lub niezgodnej z przeznaczeniem danego narzędzia, a także zbyt skąpego płukania i niestosowania lubrykantów.[1-6]
Właściwa ocena długości, rodzaju, rozmiaru, a także lokalizacji złamanego narzędzia pozwala podjąć odpowiednią strategię postępowania. O ile można odsłonić górny fragment złamanego narzędzia, tak aby jego 1,5-2 mm było odblokowane i widoczne w polu mikroskopu operacyjnego, można próbować narzędzie usunąć, jest to jednak tym trudniejsze, im większa jest krzywizna i im dłuższy jest fragment złamanego narzędzia. Można tego dokonać jedną ze znanych metod, np. wybicie ultradźwiękami – fragmenty krótsze, które łatwiej daje się odblokować, lub złapanie za pomocą np. igły iniekcyjnej lub dedykowanego systemu – jeśli złamany jest większy fragment narzędzia, a udaje się odblokować jego dokomorową część na odcinku 1,5-2 mm.[6-12]
W przypadku kiedy nie ma możliwości stworzenia dostępu do złamanego narzędzia, metodą z wyboru będzie próba ominięcia złamanego fragmentu – bypass, tak aby można było prawidłowo opracować kanał i następowo go wypełnić. Takie postępowanie pozwala na stabilne przetrwanie zęba w jamie ustnej i zabezpiecza przed powstaniem zmian w tkankach okołowierzchołkowych, a także jest warunkiem wygojenia się zmian już istniejących. Pacjenci często obawiają się pozostawionych w kanale korzeni narzędzi, jednak prawidłowo wykonany bypass, uzyskanie drożności kanału i jego opracowanie, a następnie wypełnienie nie jest błędem, ale jedną ze strategii postępowania ze złamanymi narzędziami. Pacjent jednak każdorazowo powinien być poinformowany o zaistniałej sytuacji i podjętym postępowaniu leczniczym.
Technika obejścia i ominięcia złamanego narzędzia inspirowana jest techniką opisaną przez Theodorosa Lambrianidisa. Polega ona w pierwszym etapie na poszerzeniu i wyprostowaniu kanału nad złamanym narzędziem. Szybko można to przeprowadzić np. wier...
