Rozpoznanie reakcji alergicznej może być potwierdzone testami uczuleniowymi, które najczęściej wykluczają rozpoznanie alergii na akryl. Z kolei stopy metali wykorzystywane do wykonawstwa protez szkieletowych i protez stałych, takich jak korony czy mosty, mogą spowodować reakcję elektrochemiczną.

Stomatopatie elektrogalwaniczne powstają na skutek reakcji elektrochemicznych różnych stopów metali znajdujących się w jamie ustnej. Ślina i płyn tkankowy pełnią rolę elektrolitu, umożliwiając uwalnianie jonów metali. Pacjenci skarżą się na pieczenie języka i błony śluzowej, metaliczny posmak, nadwrażliwość na pokarmy słodkie lub ostre i zwiększone lub zmniejszone wydzielanie śliny.[13,14]

Leczenie stomatopatii jest zwykle długotrwałe z powodu wieloczynnikowej etiologii schorzenia. Jedynie miejscowy stan zapalny wywołany urazem mechanicznym spowodowanym nieprawidłowym wykończeniem protez jest łatwy do wyleczenia poprzez skorygowanie uzupełnienia. Jeśli do urazu mechanicznego i złej higieny jamy ustnej dołącza infekcja grzybicza, leczenie jest utrudnione. Należy zacząć od korekty protezy lub jej ewentualnego podścielenia w zależności od warunków anatomicznych oraz wypolerowania powierzchni dośluzówkowej protez ułatwiającego utrzymanie prawidłowej higieny przez pacjenta, ustalenia prawidłowej wysokości zwarciowej oraz korekty zwarcia i wyeliminowania ewentualnych przeciążeń zwarciowych.

Ilość monomeru resztkowego można zmniejszyć za pomocą naświetlania promieniami ultrafioletowymi lub wielogodzinnego moczenia w roztworach utleniających (woda utleniona, nadtlenek sodu, nadmanganian potasu), lecz istnieją wątpliwości co do skuteczności tych metod.

W przypadku reakcji elektrogalwanicznej należy usunąć z jamy ustnej metalowe elementy powodujące powstanie ogniw elektrochemicznych. Jeśli dojdzie do infekcji grzybiczej, należy wdrożyć farmakologiczne leczenie przeciwgrzybicze (nystatyna, natamycyna, mikonazol).

W trakcie leczenia bardzo często należy wspomagać się płukankami do jamy ustnej, które uśmierzają dolegliwości pacjentów oraz sprzyjają szybszemu gojeniu zmian. Płukanki mogą być oparte na roztworach chloroheksydyny lub na naturalnych substancjach ziołowych.

Leczenie

Lecznicze działanie ziół i naturalnych surowców roślinnych jest znane od bardzo dawna. Ziołolecznictwo było już wykorzystywane przez cywilizacje starożytnych Chin, Indii czy Egiptu. Bezpieczeństwo ich stosowania jest ważnym aspektem dla dużej grupy pacjentów. Najczęstszym powodem wyboru takiej postaci leczenia jest możliwość samodzielnego wyboru preparatu, niezadowolenie z efektów leków syntetycznych, niski koszt, a także przeświadczenie pacjentów, że „zioła są naturalne, a więc nieszkodliwe”.[15,16] Z tych powodów ta forma terapii staje się coraz popularniejsza. Najczęstszą postacią leków są płynne i stałe wyciągi roślinne, olejki eteryczne, mieszanki ziołowe, granulaty, maści, żele i tabletki. Pojawiają się także różne kompozycje łączące zioła z witaminami lub składnikami mineralnymi.

Zioła wykorzystywane w leczeniu stomatopatii protetycznych mają działanie:

• przeciwzapalne,
• ściągające,
• przeciwkrwotoczne,
• antyseptyczne,
• immunomodulujące,
• osłaniające.

Olejki eteryczne

Wiele surowców stosowanych w stomatologii to surowce olejkowe. Olejki eteryczne, które występują w świecie roślinnym, są mieszaninami substancji lotnych o różnym charakterze chemicznym, o silnym, najczęściej przyjemnym zapachu. Charakterystycznymi cechami fizykochemicznymi są:

• płynna konsystencja,
• lipofilność,
• lotność,
• czynność optyczna,
• charakterystyczny zapach.

Olejki eteryczne są stosowane m.in. jako środki przeciwzapalne (antiphlogistica) oraz środki antyseptyczne (antiseptica).

Najważniejsze z nich to:

• Arnicae anthodium – koszyczek arniki

Roślina macierzysta to Arnica montana (arnika górska) z rodziny złożonych (Asteraceae). Charakteryzuje się bardzo złożonym składem chemicznym. Preparaty z koszyczka arniki stosowane zewnętrznie mają właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

• Chamomillae anthodium – koszyczek rumianku

Rośliną macierzystą jest Chamomilla recutita (rumianek pospolity) z rodziny złożonych (Asteraceae). Koszyczek rumianku jest surowcem olejkowym, zawiera również flawonoidy. Jest on jednym z najczęściej stosowanych leków, ma właściwości przeciwzapalne. Może być stosowany do przemywania, płukania oraz pędzlowania jamy ustnej.

• Menthae piperitae folium – liść mięty pieprzowej