Przewlekła choroba nerek (PChN) to wieloobjawowa choroba ogólnoustrojowa dotycząca 6-15 proc. populacji krajów wysoko rozwiniętych,[1] zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jej przebieg, a także długotrwałe leczenie zwiększają podatność na zakażenia błony śluzowej jamy ustnej i wpływają niekorzystnie na stan uzębienia, dziąseł i przyzębia, powodują zaburzenia czynności ślinianek, gruczołów smakowych, węchowych oraz kserostomię i halitozę.[1,2]

Patologie w jamie ustnej u dzieci z PChN

1. Błona śluzowa jamy ustnej odzwierciedla stan zdrowia całego organizmu. Obserwowane zmiany patologiczne obejmują 90 proc. pacjentów z chorobami nerek.[3] Są to najczęściej: wybroczyny, owrzodzenia, leukoplakia, język obłożony, język czarny, kserostomia, halitoza uremiczna (spowodowana wysokim stężeniem mocznika w ślinie), mocznicowe zapalenia błony śluzowej, postać ustna liszaja płaskiego i zmiany lichenoidalne. U dzieci możemy się spotkać z: zakażeniami grzybiczymi, aftami, opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej, a dodatkowo z zakaźnymi chorobami wieku dziecięcego objawiającymi się w jamie ustnej.

2. Zapalenie dziąseł (gingivitis) jest nieswoistą reakcją na wzrost liczby bakterii (Gram-dodatnich i Gram-ujemnych oraz pałeczek, w tym także beztlenowych) w okolicy bruzdy dziąsłowej. Typowe zapalenie dziąseł u dzieci jest związane z obecnością patogenów znajdujących się w biofilmie zalegającym na zębach i objawia się sprowokowanym lub samoistnym krwawieniem z brodawki międzyzębowej, zaczerwienieniem i obrzękiem dziąsła brzeżnego. Zapalenie dziąseł niezwiązane wyłącznie z obecnością płytki nazębnej może być spowodowane współistnieniem choroby ogólnoustrojowej lub występować jako objaw wtórny leczenia farmakologicznego bądź transplantacji. Rozrost dziąseł dotyczy głównie wargowej powierzchni brodawek międzyzębowych. Niefizjologiczny wygląd przerośniętego dziąsła oddziałuje negatywnie psychologicznie na pacjenta, zakłóca funkcje jamy ustnej, mowę i utrudnia zabiegi higieny jamy ustnej, a także skutkuje opóźnieniem erupcji zębów (ryc. 1).[4-6]