Program edukacyjny

Porównanie wyniku leczenia endodontycznego z użyciem narzędzi ręcznych i maszynowych

Antoni Sobański1

Monika Wicha1
Lek. dent. Hubert Gołąbek2

Dr hab. med. Izabela Strużycka3

1 Student V roku kierunku lekarsko-dentystycznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
2 Doktorant, Zakład Stomatologii Zintegrowanej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
3 Kierownik Zakładu Stomatologii Zintegrowanej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Adres do korespondencji: Hubert Gołąbek, hubert58@vp.pl

Współczesna endodoncja oferuje szeroki wybór systemów narzędzi służących do opracowywania kanałów korzeniowych. Ich podstawowy podział stanowi rozróżnienie na narzędzia ręczne oraz maszynowe. Celem poniższego opracowania było porównanie wyników leczenia kanałowego z użyciem wybranych narzędzi z obu tych grup. Na podstawie przeglądu istniejących prac badawczych dokonano zestawienia wyników dotyczących różnych aspektów leczenia kanałowego. Była to m.in. ocena skuteczności opracowania kanałów, pęknięć i deformacji powstałych w trakcie leczenia oraz transport zanieczyszczeń do tkanek okołowierzchołkowych. Skupiono się także na aspekcie efektywności usuwania wypełnień kanałów w trakcie rewizji leczenia oraz kwestii powstawania bólu pozabiegowego w zależności od rodzaju użytego systemu. Dane przedstawione w przeglądzie piśmiennictwa pozwolą czytelnikowi dokonać wyboru odpowiedniego systemu narzędzi do przeprowadzenia leczenia endodontycznego.


Obecnie na rynku istnieje wiele systemów do opracowywania kanałów, wśród których możemy wyróżnić następujące grupy narzędzi:

  • ręczne,
  • obrotowe,
  • recyprokatywne,
  • anatomiczne.


Klasyczne narzędzia ręczne nadal znajdują szerokie zastosowanie – czy to w całkowitym opracowaniu kanału, czy w przygotowaniu go do dalszej pracy systemami maszynowymi. Wykonane są ze stali lub stopu niklowo-tytanowego – NiTi. Pracują z zastosowaniem ruchu obrotowego lub posuwistego. Do głównych przedstawicieli tej grupy należą: poszerzacze Kerra, pilniki Kerra (typu K), Flex-O-File, K-Flex, typu C lub C+, Flexicut File, Senseus Profinder, Hedstroema, Uniflex, Helifile, GT.

By skrócić czas opracowywania kanału, uzyskać większe bezpieczeństwo i dokładność, stworzono systemy maszynowe. Początkowo znalazły one zastosowanie jedynie w leczeniu prostych kanałów korzeniowych. Niestety miały wiele wad: m.in. nadmierne prostowanie kanału i jego perforacje, ze względu na zbyt twardy materiał, z którego były wykonane pilniki, i zastosowany rodzaj ruchu (np. system Giromatic). Kolejne narzędzia miały już bardziej giętkie końcówki oraz możliwość jednoczasowego płukania kanału – Excalibur, Canal Leader System (SET), Canal Finder. Jako kolejne pojawiły się maszynowe systemy rotacyjne, które stosowały jedynie ruch obrotowy. Wśród nich wyróżniamy następujące grupy:

1. oparte na metodzie step-back (LightSpeed),

2. wykorzystujące technikę pojedynczej długości (Mtwo, PathFile),

3. opracowanie oparte na technice crown-down (Profile, GT series X, ProTaper, FlexMaster, Bio-RaCe, Quantec, K3, Hero 642).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Opracowanie kanałów

Jednym z najważniejszych kroków w leczeniu kanałowym jest odpowiednie przygotowanie mechaniczne, by stworzyć łatwy dostęp do skutecznego płukania i obturacji trójwymiarowej [...]

Deformacje i pęknięcia kanałów

Dzięki leczeniu endodontycznemu lekarz jest w stanie przywrócić funkcje i wydłużyć życie zęba z zainfekowaną i nieodwracalnie zmienioną zapalnie miazgą, który [...]

Przemieszczanie zanieczyszczeń powstających w trakcie leczenia kanałowego poza wierzchołek korzenia

Częste powikłania po rozpoczęciu leczenia endodontycznego to ból i obrzęk. Zazwyczaj występują w ciągu kilku godzin lub dni. Twierdzi się, że [...]

Efektywność usuwania resztek gutaperki i uszczelniacza przy rewizji leczenia endodontycznego

Wyzwaniem, przed którym często staje lekarz endodonta w praktyce klinicznej, jest konieczność rewizji leczenia endodontycznego. W większości przypadków pacjenci są skierowani [...]

Ból pozabiegowy

Ból pozabiegowy stosunkowo często towarzyszy procedurze leczenia endodontycznego. Na jego występowanie znaczący wpływ mają cechy osobnicze pacjenta, do których zaliczamy m.in. [...]

Do góry