Dr n. med. Joanna Kunert

Ozon jako gaz naturalnie występuje w przyrodzie. Bardzo łatwo go rozpoznać, ponieważ ma charakterystyczną woń, określa się ją czasem jako zapach burzy, ponieważ powstaje podczas wyładowań atmosferycznych. Składa się z trzech atomów tlenu i znajduje w wysokich warstwach atmosfery. Jego płaszcz stanowi ochronę dla istot żyjących przed promieniowaniem ultrafioletowym. Kiedy opada na ziemię – jest cięższy od powietrza – łączy się z cząsteczkami zanieczyszczeń, oparami toksycznych związków organicznych, farb, lakierów, benzyny i działa jak pochłaniacz substancji szkodliwych. W ten sposób naturalnie oczyszcza powietrze.

Terapia ozonem jest często leczeniem wspomagającym w wielu dziedzinach medycyny: chirurgii, dermatologii, kosmetologii. Jego niewątpliwą zaletą jest stymulacja układu krążenia oraz wspomaganie odpowiedzi immunologicznej. Kontrolowana aplikacja jest bezpieczna dla pacjenta i pozbawiona działań ubocznych, czego nie można powiedzieć o lekach stosowanych w standardowych metodach leczenia, np. antybiotykoterapii.

Stomatologia także coraz częściej sięga po ozon. Bakterie są przyczyną wielu schorzeń w jamie ustnej, a ozon jako środek antybakteryjny pozwala je wyeliminować. W wielu doniesieniach naukowych potwierdzono, że jego aplikacja na powierzchnię ubytku próchnicowego pozwala zatrzymać proces destrukcji tkanek, co w połączeniu z zastosowaniem preparatów remineralizujących daje bardzo zadowalające efekty. Niektórzy klinicyści polecają aplikację ozonu jako metodę alternatywną do tradycyjnego opracowywania ubytku wiertłem. Jednak wciąż potrzebne są dokładne i niezależne badania, aby ta metoda stała się powszechnie wykorzystywana.

Próchnica i choroby przyzębia są związane z bakteriami bytującymi w płytce nazębnej. W badaniach laboratoryjnych udowodniono, że stosowanie wody ozonowanej istotnie zmniejsza kumulację płytki bakteryjnej, a tym samym eliminuje czynnik sprawczy. Woda ozonowana ma taką siłę działania przeciwbakteryjnego jak 2,5-proc. podchloryn sodu. Z punktu widzenia biokompatybilności jest optymalną formą ozonu zalecaną do stosowania w jamie ustnej.

W endodoncji ozon jest także szeroko polecany do eliminacji bakterii w kanałach, które są szczególnie trudne do opracowywania mechanicznego. Płukanie kanałów wodą ozonowaną wspomagane urządzeniami sonicznymi ma taką samą siłę działania jak 2,5-proc. podchloryn sodu, pozbawione jest natomiast toksyczności tkankowej.

Ozon także jest polecany w celu znoszenia nadwrażliwości przyszyjkowej. Warstwa mazista obecna na powierzchni korzenia blokuje penetrację jonów wapnia i fluoru w głąb kanalików zębinowych. Aplikacja w formie płynnej lub gazowej usuwa warstwę mazistą i pozwala na skuteczną blokadę kanalików zębinowych po zastosowaniu preparatów na bazie CPP-ACP – Tooth Mousse lub Mi Paste.

W ramach ciekawostki można przyjąć pionierskie doniesienie o podawaniu pacjentom cierpiącym na dolegliwości w stawie skroniowo-żuchwowym iniekcji z gazowej formy ozonu do szpary stawowej. Odnotowano wysoką skuteczność tej metody, ale wymaga ona dodatkowych badań.

Pomimo terapeutycznego efektu wynikającego z zastosowania ozonu w różnych sytuacjach klinicznych jego aplikacja jest ograniczona ze względu na efekty uboczne. Ozonoterapia w stomatologii jest nieinwazyjną, prostą i bezbolesną metodą pozwalającą zniwelować dentofobię, należy jednak pamiętać o niekorzystnym wpływie tego gazu na układ oddechowy. Dlatego stomatolog powinien wiedzieć, jak właściwie stosować terapię ozonową, aby zapewnić pacjentowi możliwie najlepsze efekty leczenia i zminimalizować działania niepożądane.

Stomatologia się zmienia. Coraz częściej nowoczesna nauka znajduje zastosowanie w praktyce klinicznej. Terapia ozonowa jest obiecująca w leczeniu różnych dolegliwości występujących w jamie ustnej jako metoda wspomagająca terapię konwencjonalną. Może w przyszłości stać się powszechnie stosowana, jednak nadal wymaga badań i opracowania algorytmów postępowania w praktyce klinicznej. Wszystkim, którzy chcieliby wiedzieć więcej o ozonie w stomatologii, polecam artykuł „Zabiegi z użyciem ozonu oraz systemy do jego wytwarzania i aplikacji”.