Protetyka
Zastosowanie protez overdenture z zaczepami kulkowymi u pacjentów z uzębieniem resztkowym
Lek. dent. Karolina Szostek-Cieślik
Pacjenci zgłaszający się do poradni protetycznej w większości przypadków mają znacznie zniszczone uzębienie naturalne. Uszkodzenia przeważnie są wynikiem próchnicy, rzadziej urazu. Na ogół zęby te mają wydolne przyzębie. Zazwyczaj są to dobrze osadzone w zębodole kły, niejednokrotnie zęby przedtrzonowe. Niestety z różnych przyczyn, głównie finansowych, pacjenci nie mogą sobie pozwolić na wykonanie rozległych protez stałych.[1]
Usuwanie kilku zębów dobrze umiejscowionych w zębodole nie wydaje się dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza że klasycznym protezom ruchomym towarzyszy często niezadowolenie pacjentów z powodu niestabilności uzupełnienia na podłożu. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce w żuchwie ze względu na przemieszczanie protezy przez tkanki miękkie.[2] Dla takich osób alternatywną metodą leczenia są protezy nakładowe, inaczej overdentures, które wykorzystują korzenie zębowe jako oparcie lub retencję,[1,2] zwiększając w ten sposób stabilizację protezy na podłożu.[3]
Mianem retencji określamy przeciwstawianie się siłom, jakie występują podczas zdejmowania protezy, natomiast stabilizacja chroni przed przemieszczeniami przednio-tylnymi i bocznymi.[3] Dla dolnych protez średnie siły retencji wynoszą 0,8-3 N, a dla stabilizacji 2,8-7,2 N.[4]
Terminem proteza nakładowa (overdenture) określa się ruchomą protezę stomatologiczną, która korzeń lub korzenie uzębienia resztkowego bądź śródkostne wszczepy pokrywa na całej powierzchni.[3] Protezę taką można dodatkowo łączyć z różnego rodzaju konstrukcjami, takimi jak: zatrzaski (zaczepy osiowe), kopuły, korony teleskopowe i zespolenia kładkowe, dzięki czemu uzyskuje się dodatkową retencję.[5]
W niniejszym przypadku wykorzystano jako elementy retencyjne zaczepy kulkowe, które działają dzięki wykorzystaniu sił mechanicznych (sił tarcia).[6] Na rynku są one dostępne w różnych rozmiarach i kształtach. Zaczep kulkowy składa się z matrycy osadzonej zazwyczaj w dośluzówkowej powierzchni protezy oraz kulistej patrycy połączonej trwale z wkładem korzeniowym lub implantem. Na ogół matryca wykonana jest z tworzyw sztucznych o konkretnym module sprężystości, a patryca – ze stopów metali szlachetnych. Poprzez wybór matrycy mamy wpływ na wielkość siły połączenia, ponieważ na rynku dostępne są matryce o różnych siłach zaciskających.[4]
Przypadek 1
Pacjent, lat 30, zgłosił się do poradni protetycznej w celu zaplanowania i przeprowadzenia leczenia protetycznego. Nigdy wcześniej nie użytkował żadnych uzupełnień protetycznych.
