Program edukacyjny
Tatuaż amalgamatowy – opis kliniczny, leczenie i różnicowanie na podstawie opisu przypadku
Lek. dent. Anna Haładyj1
Lek. dent. Małgorzata Przybysz2
Tatuaż amalgamatowy to zmiana barwna o charakterze plamy barwnikowej (macula) powstająca na skutek nadmiernego nagromadzenia się egzogennego barwnika (w tym przypadku amalgamatu) na ograniczonej przestrzeni błony śluzowej, w warstwie podstawnej nabłonka. Obraz kliniczny przedstawia się jako wyraźnie ograniczona, nieuniesiona, płaska zmiana barwna w kolorze od szarego do niebiesko-czarnego, o nieregularnym kształcie i zróżnicowanej wielkości w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, występująca przeważnie pojedynczo. Ogniskowe przebarwienie może sporadycznie przybierać kolor zielony do ciemnoszarego wskutek odkładania się miedzi ze stopów. Pojawia się najczęściej na tylnej powierzchni dziąsła przylegającego do dużej powierzchni wypełnienia amalgamatowego lub złotych wkładów. Zmiany mogą występować na błonie śluzowej policzków i na dnie jamy ustnej, a także na błonie śluzowej bezzębnych wyrostków.
Tatuaż amalgamatowy powstaje w wyniku wniknięcia cząstek amalgamatu do zranionej tkanki miękkiej – np. do zębodołu po ekstrakcji zęba lub do dziąsła skaleczonego obracającym się wiertłem. Częstymi przyczynami tatuażu amalgamatowego są wypełnienie wsteczne kanału korzeniowego po zabiegu resekcji wierzchołka zęba oraz obecność stałych uzupełnień protetycznych na podbudowie metalowej, z których jony metalu mogą przenikać bezpośrednio do błony śluzowej dziąsła. Zdjęcie rentgenowskie uwidaczniające obecność obcych złogów w tkankach przyzębia może być pomocne w diagnostyce tatuażu amalgamatowego. Na zdjęciu złogi metalu obrazują się jako niewielkie, punkcikowe zacienienia średnicy kilku milimetrów.
Tatuaż amalgamatowy jako zmiana barwna, która nie jest normą kliniczną, powinien być różnicowany z czerniakiem i znamionami o potencjale złośliwym, a także ze zmianami takimi jak: mięsak Kaposiego, krwiak, naczyniak, choroba Addisona i inne zespoł...
