Ryc. 2. Obraz RTG wykonany w dniu urazu po przeprowadzonym zabiegu.

Leczenie

Przystąpiono do leczenia przy użyciu mikroskopu zabiegowego, odizolowano obszar zabiegowy. Ząb 11 oczyszczono, ubytek przepłukano chloroheksydyną. Utracony fragment zęba wyjęto z mleka i umieszczono w roztworze soli fizjologicznej.

Wykonano rowek wiertłem turbinowym w miejscu połączenia odłamanego fragmentu z koroną macierzystą w celu stworzenia miejsca na kompozyt, który ma wzmocnić miejsce złączenia i podnieść walory estetyczne pracy.

Następnie odłamany fragment korony zęba 11 oraz powierzchnia złamania na koronie klinicznej zostały wytrawione 40-proc. kwasem ortofosforowym wyłącznie w obrębie szkliwa przez 15 sekund. Po wypłukaniu i delikatnym osuszeniu powierzchnie wytrawionego szkliwa i obnażonej zębiny złamanego zęba oraz dostarczonego fragmentu korony pokryto dualnym samotrawiącym bondem VII generacji. Postępowano zgodnie z zaleceniami producentów adhezyjnych systemów samowytrawiających, według których w celu osiągnięcia pełnej adhezji do szkliwa i zębiny należy wytrawić wyłącznie szkliwo 36-40-proc. kwasem ortofosforowym przez 10-15 sekund, a następnie wcierać bond przez mniej więcej 20 sekund w powierzchnię szkliwa i zębiny.

Po usunięciu powietrzem z dmuchawki nadmiarów systemu adhezyjnego i po jego polimeryzacji całą powierzchnię złamania na koronie klinicznej zęba pokryto dualnym cementem kompozytowym. Następnie umieszczono we właściwym miejscu odłamany fragment, dopasowując brzegi, usunięto nadmiary cementu. Polimeryzowano po 40 sekund od strony wargowej i podniebiennej.

Zdjęto nadmiary materiału, wypolerowano i dostosowano do zgryzu (ryc. 3).

Ryc. 3. Zdjęcie zewnątrzustne w dniu urazu po leczeniu.

Niezwykle ważny dla przebiegu leczenia jest stan higieny jamy ustnej u pacjenta po urazie zębów.

Po zakończeniu zabiegu rodzice otrzymali następujące wskazówki:

• szczotkowanie zębów dziecka po każdym posiłku miękką szczoteczką,
• dieta papkowata przez 14 dni,
• poinformowanie o konieczności kontroli oraz możliwych powikłaniach.

Po dwóch tygodniach przeprowadzono badanie kontrolne oraz wykonano zdjęcie RTG (ryc. 4).

Ryc. 4. Obraz RTG kontrolny wykonany dwa tygodnie po urazie.

Pacjent nie podawał bólu samoistnego. Badanie chlorkiem zębów 12, 11, 21 i 22 dało prawidłowe wyniki, podobnie jak badanie tych zębów testem termicznym. Barwa zęba niezmieniona. W RTG nie zauważono niepokojących objawów. Pacjent jest pod stałą kontrolą.

Podsumowanie

• Wnikliwe badanie dziecka z urazowym uszkodzeniem zębów jest warunkiem prawidłowego rozpoznania, właściwego wyboru metody leczniczej i osiągnięcia pozytywnego wyniku leczenia.
• W badaniu dziecka należy uwzględnić dane z wywiadu, badania klinicznego i radiologicznego.
• Współczesna pedodoncja na podstawie szeroko prowadzonej analizy struktury pourazowych uszkodzeń zębów mlecznych i stałych opracowała standardy postępowania, poczynając od udzielenia pierwszej pomocy przez rodziców, opiekunów, nauczycieli, kończąc na procedurach postępowania dla lekarzy dentystów, w celu ograniczenia bardzo częstych odległych patologicznych następstw urazów zębów doznanych w wieku rozwojowym.[5,9]
• International Association of Dental Traumatology (IADT) wierzy, że zastosowanie opracowanych standardów może zwiększyć szansę uzyskania pozytywnego wyniku leczenia. Wytyczne są poddawane okresowej aktualizacji.[10]