Właściwy kształt zębów był dla pacjentki szczególnie ważny ze względu na środowisko, w którym przebywała (szkoła, grupa rówieśników). Podczas zbierania wywiadu kilkakrotnie podkreśliła, że brzydki uśmiech jest jej kompleksem i chciałaby w końcu móc się swobodnie uśmiechać. W tym przypadku również zaproponowano zmianę kształtu zębów za pomocą materiału kompozytowego. Pacjentka wspólnie z opiekunem prawnym podjęła decyzję o odbudowie zachowawczej.

Po oczyszczeniu zębów z osadu oraz pomiarze szerokości i długości koron klinicznych zaplanowano:

  • zamknięcie szpar międzyzębowych,
  • korektę brzegów siecznych w odcinku 13-23,
  • wyrównanie linii pośrodkowej górnego łuku z dolnym (w miarę możliwości).


W dniu wizyty zdjęto górny łuk aparatu ortodontycznego, zdjęcie dolnego łuku zaplanowano na następną wizytę. Po mechanicznym opracowaniu powierzchni stycznych i brzegów siecznych w odcinku 13M do 23M zaaplikowano system Clearfil Se Bond – samotrawiący światłoutwardzalny system wiążący. Suchość pola uzyskano za pomocą nitek retrakcyjnych. Założono paski celuloidowe i kliny drewniane. Do odbudowy użyto materiału kompozytowego IPS Empress Dental kolor A3,5 Dentin, A3,5 Enamel, A4 Enamel. Materiał nakładano techniką warstwową, naświetlając każdą warstwę zgodnie z zaleceniami producenta. Wypełnienia dopasowano w zgryzie oraz wypolerowano krążkami ściernymi i gumkami. Pacjentka zaakceptowała kształt i kolor odbudowy (ryc. 5).

Small 05 opt

Ryc. 5. Stan bezpośrednio po zabiegu. Zamknięte szpary międzyzębowe. Korekta brzegów siecznych.

Ze względu na stan zapalny dziąseł zalecono płukankę Eludril dwa razy dziennie przez 14 dni od następnego dnia po wizycie. Wizyta kontrolna odbyła się po tygodniu. Ponownie sprawdzono wypełnienia w zgryzie, wykonano rebonding.

Nastąpiła krótka przerwa w wizytach pacjentki w Mazowieckim Centrum Stomatologii. Dalsze leczenie oraz uzupełnienie braku zęba 33 odbyła w późniejszym terminie u innego lekarza rezydenta.

Przypadek 3

Pacjent, lat 16, zgłosił się na wizytę przed planowanym zakończeniem leczenia ortodontycznego. Wykonano badanie podmiotowe, przedmiotowe i radiologiczne. Stwierdzono brak zawiązka zęba 24 (ryc. 6).

Small 06 opt

Ryc. 6. Stan początkowy. Brak zawiązka zęba 24.

Młody wiek pacjenta uniemożliwiał leczenie implantologiczne. Warunkiem wszczepienia implantu jest bowiem zakończony wzrost kości szczęki i żuchwy, co u mężczyzn odbywa się do 18.-21. r.ż. Występowała też obawa przed szlifowaniem zębów i wykonanie mostu standardowego w tak młodym wieku. Dodatkowo pacjent był negatywnie nastawiony do uzupełnień ruchomych. Ostatecznie, biorąc pod uwagę dobry stan zębów okalających lukę (niewielkie wypełnienie kl. II MO w zębie 25), zaproponowano odbudowę nieinwazyjną za pomocą mostu adhezyjnego w odcinku 23-25 (jako rozwiązanie tymczasowe), a po osiągnięciu odpowiedniego wieku wszczepienie implantu. Po konsultacji ortodontycznej przedstawiono pacjentowi możliwość przedłużenia włókna szklanego do zęba 13 i zastosowanie go jako retencji po zdjęciu aparatu ortodontycznego. Odpowiednie warunki zgryzowe umożliwiły mocowanie włókna bez preparacji rowka retencyjnego. Zaplanowano przeprowadzenie dwóch odcinków włókna typu podwiązka o szerokości 3 mm:

  • od rowka retencyjnego w zębie 25 do powierzchni przedsionkowej zęba 23,
  • od rowka retencyjnego w zębie 25 do powierzchni podniebiennej zęba 23, dalej jako retencja na powierzchniach podniebiennych zębów 22, 21, 11, 12 i 13.


Pacjent wraz z opiekunem zaakceptowali plan leczenia.

W dniu wizyty zdjęto górny łuk aparatu ortodontycznego. Pole operacyjne w odcinku 13-25 odizolowano za pomocą koferdamu. Zęby oczyszczono szczoteczką i pastą bez fluoru Super Polish. Usunięto wypełnienie z zęba 25 i opracowano zagłębienie dla włókna szklanego odpowiedniej wielkości. Miejsca przylegania włókna w odcinku przednim schropowacono krążkami ściernymi z grubym nasypem. Pomiaru długości poszczególnych odcinków dokonano, używając nitki dentystycznej. Na opracowane powierzchnie zaaplikowano system Clearfil Se Bond. Do umocowania włókna użyto płynnego kompozytu Gradia Direct flo kolor A2. Jako pierwszy umocowano dłuższy fragment włókna, sięgający do zęba 13, naświetlono według wskazań producenta, następnie zabezpieczono cały fragment płynnym kompozytem i ponownie naświetlono. Jako drugi przymocowano krótszy fragment włókna przechodzący na powierzchnię przedsionkową zęba 23. Całość również zabezpieczono płynnym kompozytem i naświetlono. Przymocowano belkę poprzeczną. Do wypełnienia w zębie 25 i odbudowy korony zęba 24 użyto materiału Gradia Direct kolory: AO2, A2, PA2, XBW. Po zdjęciu koferdamu i dopasowaniu w zgryzie odbudowę wypolerowano krążkami ściernymi i gumkami (ryc. 7, 8).

Small 07 opt

Ryc. 7. Stan bezpośrednio po zabiegu. Odbudowany ząb 24. Zęby w rozwarciu.

Small 08 opt

Ryc. 8. Stan bezpośrednio po zabiegu Odbudowany ząb 24. Zęby w zwarciu.

Następna wizyta odbyła się po siedmiu dniach. Ponownie sprawdzono odbudowę w zgryzie i wypolerowano. Zalecono regularne wizyty kontrolne.

Do góry