Stomatologia zachowawcza
Zastosowanie bioszkła
Lek. dent. Aleksandra Gaweł-Maciejewska1
Dr n. med. Renata Zielińska2
Dr hab. n. med. prof. nadzw. Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska3
Bioaktywne szkło jest materiałem znanym od lat 70. ubiegłego wieku. Początkowo było używane w zabiegach implantacyjnych i choć nadal jest w nich szeroko stosowane, zdolność bioaktywnego szkła do tworzenia warstwy podobnej do hydroksyapatytu sprawdziła się w wielu dziedzinach stomatologii. Jako materiał idealnie wpisujący się w koncepcję stomatologii minimalnie inwazyjnej, bioszkło wykorzystywane jest w remineralizacji wczesnych zmian próchnicowych i leczeniu nadmiernej wrażliwości zębiny.
Bioszkło (ang. bioglass, BG) to materiał bioaktywny, który w kontakcie z tkankami organizmu rozpuszcza się i tworzy wiązanie na granicy materiału i środowiska. Początki bioszkła sięgają wczesnych lat 70. ubiegłego wieku, kiedy Larry Hench odkrył materiał o nazwie 45S5 Bioglass®. Zapoczątkował on erę nowych tworzyw biologicznych, których wspólnymi składnikami są tlenki krzemu, sodu, wapnia i fosforu, a zasadą działania – wytwarzanie, w kontakcie z żywą tkanką, warstwy podobnej do hydroksyapatytu. BG może wiązać się zarówno z tkankami twardymi, jak i miękkimi, co daje mu przewagę nad sztucznym hydroksyapatytem. Proces rozpuszczania się materiału w ciągu 48 godzin aktywuje geny kontrolujące osteogenezę i produkcję czynników wzrostu, pozwalając na produkcję tkanki kostnej, bardzo zbliżonej budową do naturalnej.[1] Bioszkło jest materiałem multifunkcjonalnym, a różne potrzeby kliniczne skutkowały wytworzeniem nowych związków bazujących na pierwotnie wprowadzonym preparacie.
W stomatologii bioszkło znalazło liczne zastosowania – od odbudowy kości (zarówno w leczeniu chirurgicznym, jak i periodontologicznym) do remineralizacji wczesnych zmian próchnicowych i znoszenia nadwrażliwości zębiny.[1,2] Bioszkło, w zależności od przeznaczenia, jest dostępne w różnych postaciach: rozdrobnione, sproszkowane lub granulowane.[1]
Dzięki dodatkowi srebra oraz zasadowemu odczynowi materiału uzyskano preparaty o właściwościach przeciwbakteryjnych. Okazały się one skuteczne w zwalczaniu bakterii występujących w jamie ustnej, odpowiedzialnych za rozwój próchnicy i choroby przyzębia, takich jak E. coli, P. aeruginosa, S. sanguinis, A. viscosus oraz S. mutans.[3]