Gerostomatologia

Pacjent w podeszłym wieku w gabinecie stomatologicznym

Dr n. med. Katarzyna Szczeklik1

Dr n. med. Dagmara Darczuk2

Lek. dent. Izabela Majewska3

Lek. dent. Piotr Wróbel3
Lek. dent. Joanna Krok-Ziółkowska3

Prof. dr hab. med. Jolanta Pytko-Polończyk1

 

1Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Instytut Stomatologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków, kierownik: prof. dr hab. med. Jolanta Pytko-Polończyk

2Katedra Periodontologii i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Instytut Stomatologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków, kierownik: dr hab. med. Tomasz Kaczmarzyk, prof. UJ

3Centralne Ambulatorium Stomatologiczne, Uniwersytecka Klinika Stomatologiczna, Kraków, kierownik: prof. dr hab. med. Jolanta Pytko-Polończyk

Adres do korespondencji: Dr n. med. Katarzyna Szczeklik, Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Instytut Stomatologii, UJ Collegium Medicum, ul. Montelupich 4, 31-155 Kraków

W ostatnim czasie liczba ludzi w starczej grupie wiekowej narasta, co wiąże się z ich zwiększonymi potrzebami stomatologicznymi. Ze względu na specyfikę pacjenta w tym wieku, wskazane jest odpowiednie podejście i pochylenie się nad różnorodnością zmian patologicznych, które mogą wystąpić w obrębie tkanek twardych i miękkich jamy ustnej. Wybrane z nich zostały opisane w niniejszej pracy.

Osoba w podeszłym wieku jako pacjent stomatologiczny

Starzenie jest naturalnym procesem biologicznym. Jednym z kryteriów pomyślnego starzenia jest utrzymanie własnego, zdrowego i funkcjonalnego uzębienia. W ostatnich dekadach liczba ludzi w starczej grupie wiekowej narasta w związku z postępem medycyny. Rosną także potrzeby stomatologiczne tych osób. Wynikają one nie tylko ze względów estetycznych, ale i ze świadomości, że zdrowa jama ustna zarówno w zakresie tkanek miękkich, jak i uzębienia jest integralnym elementem ogólnego zdrowia. Istotnym aspektem utrzymania zdrowia jamy ustnej i jej właściwego leczenia jest świadomość zróżnicowania normalnych zmian związanych ze starzeniem się od procesów chorobowych u pacjentów w podeszłym wieku.[1-6]

Zdrowie jamy ustnej oddziałuje na jakość życia pacjenta na wielu płaszczyznach. W aspekcie psychologicznym odpowiada za zadowalający wygląd, wzmacniający poczucie własnej wartości, co wpływa na elementy społeczne takie jak komunikacja z rodziną czy znajomymi i wspomaga interakcje społeczne. Ponadto zapewnia prawidłowe funkcjonowanie początkowego odcinka przewodu pokarmowego poprzez efektywne żucie, a także właściwą artykulację.[2,3,7]

Ból występujący w rejonie jamy ustnej bądź dyskomfort zaburzają współdziałanie powyższych czynników, dlatego znajomość patologicznych stanów w tym obrębie jest istotna nie tylko dla lekarzy stomatologów, ale i lekarzy medycyny.

Populację ludzi w podeszłym wieku charakteryzują pewne stany, które w sposób pośredni lub bezpośredni są związane ze stanem zdrowia jamy ustnej. Jednym z przykładów jest wielochorobowość (polipatologia), czyli współwystępowanie kilku przewlekłych chorób zarówno o charakterze somatycznym, jak i psychicznym. Z kolei wielochorobowość jest nierozłącznie związana z wielolekowością. Istnieje cała grupa preparatów farmaceutycznych, których działania niepożądane manifestują się zmianami patologicznymi w obrębie jamy ustnej.[7-9]

Kolejnym problemem są zmniejszone zdolności przystosowawcze do zachodzących zmian, niechęć do wprowadzania wszelkiego rodzaju nowości, co wiąże się w przypadku np. bezzębia z trudnościami dotyczącymi adaptacji uzupełnień protetycznych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Osoba w podeszłym wieku jako pacjent stomatologiczny

Starzenie jest naturalnym procesem biologicznym. Jednym z kryteriów pomyślnego starzenia jest utrzymanie własnego, zdrowego i funkcjonalnego uzębienia. W ostatnich dekadach liczba [...]

Najczęstsze problemy stomatologiczne w wieku podeszłym

U pacjentów w wieku podeszłym często obserwujemy występowanie próchnicy korzenia lub ubytków niepróchnicowego pochodzenia. Istotnym problemem są choroby przyzębia. Również choroby [...]

Manifestacje chorób ogólnych w jamie ustnej oraz stany patologiczne tkanek miękkich

W jamie ustnej obserwuje się różnorodne patologie w obrębie tkanek miękkich, które niejednokrotnie stanowią manifestację chorób ogólnych. Objawy te mogą mieć [...]

Specyfika pacjenta w starszym wieku

Konsultując chorego w wieku podeszłym, należy zwrócić uwagę na dokładne badanie jamy ustnej z uwzględnieniem zarówno czujności onkologicznej, jak i oceny [...]

Do góry