Przegląd piśmiennictwa
Opisy wybranych charakterystycznych łagodnych zmian występujących na języku
Lek. dent. Anna Haładyj
W poniższym artykule omówiono temat charakterystycznych i najczęściej występujących łagodnych zmian języka, takich jak: język obłożony, język geograficzny, romboidalne zapalenie środkowej części języka (glossitis rombica mediana) oraz język czarny włochaty. Opisano charakterystyczne cechy kliniczne, objawy towarzyszące oraz metody leczenia.
Język stanowi integralną część narządu żucia i jamy ustnej. Odgrywa zasadniczą rolę w procesie mowy, żucia, połykania i odczuwania smaku. Jest narządem mięśniowym pokrytym błoną śluzową, połączonym nasadą i korpusem z dnem jamy ustnej. Budują go mięśnie poprzecznie prążkowane, przedzielone bruzdą pośrodkową z tkanki łącznej. Wyróżniamy również bruzdę graniczną, która wyznacza podział na trzon i nasadę. Poprzez korzeń języka wchodzą do niego naczynia i nerwy. Na powierzchni śluzówki znajdują się wyrostki tkanki łącznej, które nazywamy brodawkami. Wśród nich wyróżnia się najliczniejsze brodawki mechaniczne (nitkowate), odpowiedzialne za pobieranie i rozdrabnianie pokarmu, oraz brodawki umożliwiające percepcję smaku, zawierające kubki smakowe (grzybowate, okolone i liściaste). Jako że brodawki pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski, ulegają one ciągłemu złuszczaniu, w którego efekcie nasz język może zmieniać barwę.[1] Zdrowy język powinien być różowy, sprężysty i wilgotny. Natomiast zmiany w jego wyglądzie mogą wskazywać na choroby miejscowe i systemowe.
Należy wiedzieć, iż są jednostki chorobowe dotyczące tylko języka. Autorka poniżej opisuje najczęściej pojawiające się wady i choroby dotyczące języka.
Język obłożony
Język obłożony występuje u zdrowych osób, często bezzębnych, niedbających o higienę jamy ustnej. Na nieoczyszczanej szczoteczką powierzchni języka gromadzą się resztki pożywienia, bakterie, szczątki nabłonka, które nadają jego powierzchni białe zabarwienie o nierównej powierzchni (ryc. 1). W tym białym nalocie żyje duża ilość bakterii i grzybów, np. Candida albicans. Biały nalot może również pojawiać się u pacjentów odwodnionych, w stanach gorączkowych i u osób z suchością jamy ustnej.
Nalot na języku obłożonym może być również koloru żółtego. Występuje on u osób palących papierosy, spożywających duże ilości kawy, herbaty lub przypraw barwiących na żółto.
Leczenie i różnicowanie
Leczenie jest przyczynowe.[2]
Język obłożony różnicuje się z:
1) grzybicą jamy ustnej,
2) rzekomobłoniastą postacią kandydozy (ryc. 2, 3),
