BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Opisy przypadków
Uwzględnienie stresu w diagnostyce i leczeniu liszaja płaskiego błony śluzowej jamy ustnej
Lek. dent. Michalina Szymczak-Paluch1
Dr hab. med. prof. nadzw. Sebastian Kłosek2
Artykuł prezentuje opis dwóch przypadków leczenia liszaja płaskiego błony śluzowej jamy ustnej zakończonych trwałą remisją wszystkich objawów klinicznych. W każdym z przypadków przed zastosowaniem leczenia przeprowadzono diagnostykę poziomu przewlekłego stresu psychicznego z zastosowaniem badania ankietowego PSS-10. W pierwszym przypadku kliniczW każdym z przypadków przed zastosowaniem leczenia przeprowadzono diagnostykę poziomu przewlekłego stresu psychicznego z zastosowaniem badania ankietowego PSS-10. W pierwszym przypadku klinicznym oprócz standardowego leczenia miejscowego zastosowano trening relaksacyjny mięśni, a w drugim ziołowy lek uspokajający.
Liszaj płaski jest przewlekłą zapalną chorobą, której charakterystyczne objawy są spotykane zarówno na skórze, jak i na błonach śluzowych. W populacji ogólnej częstość występowania choroby waha się pomiędzy 1 a 2 proc., w zależności od badań, i wykazuje znaczną predylekcję do płci żeńskiej. Szczyt zachorowań notuje się pomiędzy 30. a 60. r.ż.[1,2]
Zmiany patologiczne w przebiegu liszaja płaskiego najczęściej lokalizują się na skórze:
- po stronie zginaczy na nadgarstkach i przedramionach,
- po stronie prostowników na dłoniach i kostkach,
- na skórze łydek,
- w okolicy lędźwiowej.
Ponadto zmiany mogą być obserwowane na błonie śluzowej jamy ustnej (OLP – oral lichen planus) oraz w okolicy narządów płciowych, krtani, spojówek oczu i płytek paznokciowych.[3,4]
W zakresie błony śluzowej jamy ustnej liszaj płaski może objawiać się w co najmniej jednej z kilku postaci:
- siateczkowej,
- zanikowej,
- nadżerkowej,
- wrzodziejącej,
- plamkowej,
- pęcherzowej.[1,4,5]
Ze względu na potencjalne zagrożenie transformacją nowotworową w kierunku raka płaskonabłonkowego najbardziej niebezpieczne typy liszaja płaskiego występujące w okolicach błon śluzowych to liszaj płaski nadżerkowy i wrzodziejący oraz zanikowy.[1,6,7]
W badaniach naukowych coraz większą wagę przykłada się do powiązania występowania objawów liszaja płaskiego z:
- przewlekłym stresem,
- depresją,
- wzmożonym napięciem emocjonalnym.
U osób diagnozowanych z powodu liszaja płaskiego obserwuje się zwiększony poziom niepokoju i większą podatność na czynniki stresogenne. Postawiono również hipotezę, że przewlekły podwyższony poziom stresu o różnym nasileniu może stanowić punkt wyjścia dla zainicjowania reakcji autoimmunologicznych, których efektem mogą być między innymi zmiany w postaci liszaja płaskiego.
Każdy żywy organizm jest narażony na pewne formy stresu, który z założenia powinien prowadzić do efektu adaptacyjnego, poprawiać zdolności do nauki nowych umiejętności, niezbędnych do przetrwania. W warunkach fizjologicznych aktywacji ulega autono...
