Stomatologia dziecięca

Główne zagrożenia podczas procesu wymiany uzębienia

Dr n. med. Kamil Kaczorowski

Katedra Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji, Zakład Wad Rozwojowych Twarzy, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Lek. dent. Natalia Kaczorowska

Szpital Kalmedica w Kaliszu

Adres do korespondencji:

Dr n. med. Kamil Kaczorowski

ul. 3 Maja 17/10

62-800 Kalisz

e- mail: drkamilkaczorowski@gmail.com

Uzębienie mleczne u 3-letniego dziecka cechuje się półkolistym kształtem łuków zębowych, występowaniem szpar pomiędzy mlecznymi zębami siecznymi, zgodnością górnej i dolnej linii pośrodkowej zębów siecznych z linią symetrii całej twarzy, przechwytywaniem zębów siecznych dolnych w 1/3 przez korony zębów siecznych górnych. W kolejnych latach życia dziecka dochodzi do spłycenia nagryzu, starcia koron zębów mlecznych, a linia za zębami trzonowymi zmienia przebieg z prostej na załamaną do przodu,[1] co stanowi przygotowanie do wymiany uzębienia.

Przygotowanie do wymiany uzębienia u dziecka to kluczowy czas powstawania nieprawidłowości pochodzenia zębowego. Z jednej strony wynika to z problemów z uzębieniem mlecznym, z drugiej wyrzynanie zębów stałych jest związane z możliwością zatrzymania w trakcie tego procesu, ektopowego wyrzynania lub występowania transpozycji.

W trakcie wymiany uzębienia należy zwrócić uwagę, czy występują:

  • przedwczesna utrata zęba mlecznego,
  • zęby przetrwałe,
  • ankyloza zębów mlecznych,
  • jednostronna utrata kła mlecznego,
  • zęby nadliczbowe,
  • wyrzynanie ektopowe,
  • transpozycja,
  • zęby zatrzymane.

Przedwczesna utrata zęba mlecznego

Przedwczesna utrata zęba mlecznego jest najczęściej skutkiem nieprawidłowej higieny i w efekcie zaawansowanej próchnicy. Może doprowadzić do przemieszczenia zębów sąsiednich, utrudnionego wyrzynania stałego następcy, przyczyniać się do powstawania wady zgryzu, zahamowania wzrostu wyrostków zębodołowych, problemów z wymową i żuciem.

Leczenie

W przypadku leczenia stomatologicznego, które obejmuje ekstrakcję zęba mlecznego przed okresem fizjologicznej eksfoliacji, należy skierować pacjenta na konsultację ortodontyczną. Dalsze postępowanie jest uzależnione m.in. od ilości miejsca (czy jest ona wystarczająca), umiejscowienia braku zębowego, ilości utraconych przedwcześnie zębów mlecznych, wieku pacjenta i jego współpracy.[2]

Zęby przetrwałe

Zgodnie z teorią zęby przetrwałe pozostają w jamie ustnej po przewidywanym okresie fizjologicznej utraty.[3] W warunkach prawidłowych po wykształceniu 3/4 korzenia zęba stałego powinien on zastąpić swojego poprzednika – niezależnie od stopnia zaawansowania resorpcji korzenia zęba mlecznego. Jeśli tak się nie stanie, dochodzi do zaburzenia drogi wyrzynania zęba stałego. Skutkuje to powstawaniem stłoczeń, nieprawidłowego położenia zęba stałego, zgryzu krzyżowego, wpływa również na występowanie zapalenia dziąseł.[2]

Leczenie

Należy zwrócić uwagę, że do ekstrakcji przystępujemy po potwierdzonej radiologicznie obecności zawiązka zęba stałego. Jeżeli zębom przetrwałym towarzyszy brak odpowiadających im zawiązków zębów stałych, konieczne jest skierowanie pacjenta na konsu...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ankyloza zębów mlecznych

Przyczynia się do opóźnienia wyrzynania zęba stałego, powstania nieprawidłowej drogi jego wyrzynania oraz występowania reinkluzji zęba mlecznego, czyli procesu prowadzącego do [...]

Jednostronna utrata kła mlecznego

Ma to miejsce w następstwie np. nasilonych stłoczeń zębów i resorpcji korzenia kła przez wyrzynający się nieprawidłowo boczny siekacz lub w [...]

Zęby nadliczbowe

Wpływają na prawidłowe wyrzynanie zębów sąsiednich oraz ich pozycję po wyrznięciu. Najczęściej diagnozowane są w szczęce, w okolicy zębów przednich. Obecność [...]

Wyrzynanie ektopowe

Wyrzynanie nazywamy ektopowym, gdy ząb stały wyrzyna się w nieprawidłowym dla siebie miejscu, powodując resorpcję zęba mlecznego innego niż ten, który [...]

Transpozycja

Transpozycja to wynik nieprawidłowego toru wyrzynania zęba i stanowi szczególną postać wyrzynania ektopowego, którego istotą jest zamiana położenia dwóch sąsiednich zębów.[14] [...]

Zęby zatrzymane

Ząb zatrzymany występuje u 0,8-3,6 proc. populacji ogólnej. Zazwyczaj zostaje zdiagnozowany po okresie fizjologicznego wyrzynania, kiedy ząb jednoimienny strony przeciwnej jest [...]

Podsumowanie

Wczesne rozpoznanie opisanych powyżej nieprawidłowości i rozpoczęcie leczenia może zapobiec występowaniu zaburzeń dotyczących uzębienia stałego. Należy pamiętać, że stosowana interwencja ma [...]
Do góry