W przypadku pacjentów z uzębieniem mlecznym i wczesnym mieszanym leczenie ortodontyczne obejmuje zapobieganie powstawaniu wad zgryzu. Diagnostyka ortodontyczna w przypadku małego dziecka ma na celu podjęcie decyzji, czy wystarczą zabiegi profilaktyczne, czy też należy rozpocząć leczenie. U pacjentów nieco starszych kluczowe jest wczesne wykrywanie nieprawidłowości zębowych i szkieletowych. Pacjenci dorośli często jako powód zgłoszenia się podają zaburzenia w funkcjonowaniu stawów skroniowo-żuchwowych lub problemy periodontologiczne. Ważne jest badanie ortodontyczne, które umożliwia postawienie trafnej diagnozy i zaplanowanie przebiegu leczenia.

Badanie przedmiotowe i podmiotowe

W badaniu oceniamy: występowanie wad postawy, harmonię twarzy z uwzględnieniem symetrii, profilu, położenia wargi górnej i dolnej oraz bródki. Ponadto zwracamy uwagę na wzajemny układ łuków zębowych, w tym przebieg linii pośrodkowej łuku górnego i dolnego w stosunku do symetrii twarzy, sposób zwierania zębów przednich z oceną nagryzu pionowego i poziomego, wzajemne relacje w bocznych odcinkach łuków, oraz przeprowadzamy ocenę klasy kłowej i Angle’a lub Bauma. Należy także uwzględnić proporcje zębów i biotyp dziąsła, odnotować występowanie uśmiechu dziąsłowego, czarnych korytarzy oraz wykonać test czynnościowy, przeprowadzić badanie stawów skroniowo-żuchwowych – sprawdzić zakres otwierania ust, występowanie trzasków, trzeszczeń. Zwracamy uwagę na sposób oddychania, połykania i wymowę oraz występowanie dysfunkcji i parafunkcji. Konieczne jest także odnotowanie występowania zapalenia dziąseł lub przyzębia. Sprawdzamy, czy potrzebne jest leczenie stomatologiczne. Uwzględniamy również obecność chorób współistniejących, wad narządu żucia w rodzinie, pytamy o historię medyczną.[1] Ostatnim elementem jest adnotacja dotycząca wymaganej konsultacji, np. u periodontologa, chirurga stomatologicznego, laryngologa, alergologa bądź logopedy.

Po przeprowadzeniu badania możliwe jest postawienie rozpoznania.

Postawienie rozpoznania

W 1958 roku Sekcja Ortodontyczna Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (PTS) wprowadziła diagnostykę wad zgryzu według Orlik-Grzybowskiej. Klasyfikacja zaburzeń zgryzu została podzielona względem trzech płaszczyzn przestrzennych.[2]