Fluor jest pierwiastkiem, którego wpływ na zmniejszenie frekwencji i intensywności próchnicy został należycie udowodniony w licznych badaniach doświadczalnych oraz klinicznych. W środowisku jamy ustnej jony fluorkowe moderują i ograniczają rozwój próchnicy poprzez mechanizmy:

• hamowania demineralizacji
• wzmożenia remineralizacji (przy stężeniu fluoru w ślinie powyżej wartości 0,03  ppm)
• obniżania wzrostu, a także zwalniania metabolizmu bakterii próchnicotwórczych.

Kości i zęby to szczególne odmiany tkanki łącznej, o wysokiej zawartości składników mineralnych (60-80% suchej masy kości). Podstawowym minerałem budulcowym zębów jest fosforan wapnia, występujący głównie w postaci kryształów hydroksyapatytu. Bardzo istotną cechą hydroksyapatytu szkliwa jest zdolność wymiany jonów z otoczeniem, przy czym szczególnie łatwo wymianie ulega jon hydroksylowy OH^- na jon fluorkowy F^-. Tak wzmocnione szkliwo (zawierające kryształy fluorohydroksyapatytu) wykazuje większą odporność na działanie kwasów produkowanych przez obecne w płytce nazębnej bakterie próchnicotwórcze^1-7.

Sposób dystrybucji fluoru do szkliwa jest determinowany stężeniem fluoru w środowisku bezpośrednio otaczającym ząb. Częsty kontakt szkliwa z niskimi stężeniami fluorków (poniżej 100 ppm) przyczynia się do powstawania stabilnej rezerwy fluoru w postaci fluorohydroksyapatytu. Fluor w wyższych stężeniach (powyżej 100 ppm) powoduje powstawanie na powierzchni szkliwa warstwy nierozpuszczalnego fluorku wapnia Ca₂F, który staje się rezerwuarem fluoru przez dłuższy czas^6,7.

Spadek pH w otoczeniu zęba przyspiesza uwalnianie jonu fluorkowego z fluorku wapnia i wbudowywanie go w siatkę krystaliczną apatytów. Niska podaż fluoru (poniżej 50 ppm) oraz pH bliskie obojętnemu powodują zahamowanie procesu wychwytywania fluoru przez szkliwo. Fluor, oprócz właściwości wzmacniających szkliwo, wykazuje również działanie bakteriostatyczne⁵.

Kariostatyczne oddziaływanie fluoru na twarde tkanki zębów

W kariostatycznym oddziaływaniu fluoru na twarde tkanki zębów można wyróżnić okresy:

• przed wyrznięciem – w trakcie formowania szkliwa (fluor dostarczany drogą endogenną)
• po wyrznięciu – podczas dojrzewania szkliwa do 25 r.ż. (fluor dostarczany głównie drogą egzogenną)
• w przebiegu procesu próchnicowego (fluor dostarczany drogą egzogenną).

Działanie fluoru w czasie przed wyrznięciem zęba wpływa na pierwotną mineralizację organicznej matrycy i przederupcyjne dojrzewanie szkliwa.