Kamice ślinianek są główną przyczyną obrzęku ślinianek i najczęściej dotyczą dużych gruczołów ślinowych: ślinianek przyusznych i podżuchwowych. Częstość występowania tego schorzenia w zależności od źródła informacji wynosi w populacji ogólnej od 1:10 tys. do 1:30 tys. osób rocznie, co stanowi 1-2% populacji ogólnej¹.

Efektem kamicy ślinianek jest niedrożność mechaniczna przewodów ślinowych, która może być dodatkowo powikłana infekcją bakteryjną. Kamica ślinianek dotyczy:

• najczęściej ślinianek podżuchwowych (80-90% przypadków)
• rzadziej przyusznych (5-10% przypadków)
• najrzadziej ślinianek podjęzykowych (<1% przypadków).

Najczęstszym objawem kamicy ślinianki jest nawracający, bolesny obrzęk, który pojawia się podczas spożywania pokarmów. W następstwie nadkażeń bakteryjnych może dochodzić do powstania ropnia. W przypadkach większych kamieni, na powierzchni błony śluzowej może być widoczne twarde wygórowanie. Oprócz powstania ropni mogą wystąpić również inne powikłania, takie jak:

• trwałe uszkodzenie nerwów (twarzowego, podjęzykowego, językowego)
• przetoki
• sialocele
• zaburzenia estetyki twarzy².

Najczęściej kamienie w obrębie ślinianek mają średnicę do 5 mm, jednak możliwe są również większe i o nietypowej budowie^3,4.

Diagnostyka opiera się na dokładnym badaniu klinicznym, badaniu rentgenowskim (klasycznym i tomografii komputerowej), utrasonograficznym, rezonansie magnetycznym oraz badaniu endoskopowym^5,6.

Dokładna etiologia choroby nie jest szczegółowo poznana. Badacze sugerują, że okresowo do przewodów ślinowych wydzielane są mikrokalkulaty, które następnie ulegają dodatkowej kalcyfikacji. Inne teorie sugerują odkładanie się resztek pokarmowych, biofilmu bakteryjnego w przewodach wyprowadzających ślinianek, które następnie kalcyfikują. Czynnikami sprzyjającymi kamicy są zaburzenia wydzielania śliny: ilościowe (zmniejszenie lub brak), jakościowe oraz jej utrudniony przepływ. Dodatkowo do większej podatności organizmu na wystąpienie kamicy ślinianek mogą się przyczyniać: stany zapalne ślinianek, wady wrodzone oraz nabyte, palenie tytoniu, ilościowe i jakościowe niedobory pokarmowe, leki (szczególnie osłabiające wydzielanie śliny) oraz czynniki idiopatyczne^1,7.