Przykłady praktyczne

Założenia green dentistry są ukierunkowane na redukcję ilości odpadów, zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska, oszczędne gospodarowanie zasobami naturalnymi, a także nowoczesne rozwiązania technologiczne¹¹.

Oszczędność energii oraz wody:

• Pierwszym krokiem w kierunku oszczędnego gospodarowania energią oraz ograniczenia niepotrzebnych wydatków jest zwrócenie uwagi, aby po zakończeniu pracy urządzenia zasilane prądem zostały wyłączone.
• W pomieszczeniach socjalnych oraz sanitarnych pomocne są czujniki ruchu, automatycznie włączające i wyłączające oświetlenie oraz wodę.
• Oświetlenie gabinetu za pomocą żarówek LED lub CFL pozwala obniżyć zużycie prądu nawet o 70% w porównaniu z tradycyjnym oświetleniem żarowym.
• Dzięki użytkowaniu pompy ssącej suchej możliwe jest zaoszczędzenie ponad 1300 l wody dziennie.
• Zalecone jest również użytkowanie kompresorów bezolejowych.
• Edukacja pacjenta, aby na czas szczotkowania zębów zakręcał wodę¹².

Redukcja ilości odpadów i zanieczyszczeń:

• Używanie separatorów do amalgamatu.
• Recykling artykułów i zużytych sprzętów.
• Korzystanie z radiografii cyfrowej, która w porównaniu z tradycyjną cechuje się ograniczeniem ekspozycji pacjenta na promieniowanie nawet o 90%, lepszą jakością obrazu, mniejszym negatywnym wpływem na zanieczyszczenie środowiska oraz możliwością zapisu zdjęcia w formie elektronicznej.
• Ograniczenie zużycia papieru poprzez wdrożenie elektronicznego systemu przechowywania dokumentacji i rejestracji pacjentów.
• Zmniejszenie zanieczyszczeń chemicznych dzięki stosowaniu biodegradowalnych środków dezynfekujących oraz sterylizacji parowej.
• Zastąpienie jednorazowych sprzętów przedmiotami nadającymi się do wielokrotnego użytku^12,13.

Czy ekologiczna stomatologia jest opłacalna?

Wdrożenie założeń ekologicznej stomatologii do codziennej praktyki początkowo wiąże się z nakładem finansowym niezbędnym do zakupu nowych urządzeń, co może zniechęcać do zmian ze względu na obawę braku zwrotu poniesionych kosztów. Jednak, jak informuje Eco Dentistry Association, te rozwiązania przynoszą nie tylko liczne korzyści dla środowiska, ale także pozwalają zwiększyć przychody. Wyniki analizy pozwoliły na oszacowanie w rocznej perspektywie korzyści finansowych wynikających z wprowadzenia przyjaznych dla środowiska rozwiązań w gabinecie stomatologicznym. Na przykład dzięki zastąpieniu jednorazowych kubeczków kubeczkami wielokrotnego użytku zwrot kosztów sięgał 178 dol., plastikowych ślinociągów metalowymi 170 dol., dzięki rezygnacji z zakładania wypełnień amalgamatowych i zastąpieniu ich materiałami złożonymi 37 tys. dol., zainstalowaniu energooszczędnych żarówek i czujników ruchu 601 dol.¹¹

Podsumowanie

Pojęcie green dentistry powstało jako odpowiedź Światowej Federacji Dentystycznej na przyjętą przez ONZ agendę opisującą główne cele zrównoważonego rozwoju. Złożoność działań podejmowanych w celu utrzymywania odpowiedniego stanu zdrowia jamy ustnej, wykonywanych zarówno przez pacjenta w domu, jak i przez lekarza dentystę podczas świadczonych usług w gabinecie stomatologicznym, wiąże się niestety z ich negatywnym wpływem na stan ekosystemu. Wynika on głównie z produkcji odpadów niepodlegających recyklingowi, wykorzystywania dużej ilości wody i zasobów energii elektrycznej oraz stosowania potencjalnie toksycznych związków w trakcie leczenia i profilaktyki. Założenia ekologicznych rozwiązań zostały powiązane zasadą o akronimie 4R (rethink, reduce, reuse, recycle). W tłumaczeniu możemy opisać ją sumą działań łączących ponowną analizę postępowania podczas przeprowadzanych zabiegów, możliwie jak największą redukcję produkcji odpadów połączoną z ich recyklingiem oraz stosowaniem materiałów i przyrządów wielokrotnego użytku. Pomimo coraz większej świadomości wśród środowiska stomatologów, badania wskazują jednak na problemy we wprowadzeniu koniecznych zmian w gabinetach, często wynikające z przekonania o niezbędnych inwestycjach wymagających wysokiego nakładu finansowego.

Nowatorskie, ekologiczne podejście do pracy w stomatologii jest tematem szeroko dyskutowanym. Z uwagi na rozwojowy charakter, tematyka green dentistry pojawiała się dotych­czas stosunkowo rzadko na łamach czasopism naukowych. Jednak wiele stron internetowych przeznaczonych dla środowisk lekarskich promuje coraz bardziej intensywnie ideę ekologicznej stomatologii, stając się tym samym jednym z głównych źródeł informacji.