Leczenie żywieniowe w chirurgii
Najczęstsze błędy w leczeniu żywieniowym chorego na oddziale chirurgii
dr hab. n. med. Jacek Sobocki
Żywienie jest fundamentalnym prawem człowieka i podstawowym lekiem. Prawidłowo dawkowane pozwala uniknąć powikłań chirurgicznych i ratować życie chorych.
W artykule opisano najczęstsze błędy popełniane w trakcie prowadzenia leczenia żywieniowego na oddziałach chirurgii. Przedstawiono także podstawowe sposoby unikania tych błędów. Przyczyna błędów jest jedna: leczenie żywieniowe jest lekceważone z powodu grzechu ignorancji. Opanowanie tej wiedzy w jej podstawowym zakresie nie jest trudne. Chirurg nie może patrzeć na chorego jedynie przez pryzmat techniki chirurgicznej. W tym aspekcie kryje się zaledwie 30% sukcesu. To, co żyje w człowieku, to nie jego żołądek czy jelito, to jego komórki, które nie będą funkcjonować, jeżeli nie dostarczymy im substratów metabolicznych. Bez żywienia nie będzie ani gojenia, ani walki z infekcją. Najpiękniej zszyte zespolenie może się rozejść, a najgorzej zszyte ma prawo się zrosnąć. Wszystko zależy od warunków metabolicznych gojenia. Leczenie żywieniowe, bardziej prawidłowo określane mianem leczenia metabolicznego, ratuje życie chorego, zmniejsza częstość występowania powikłań, a dzięki temu poprawia wynik finansowy oddziału.
Żywienie doustne
Najczęstsze błędy to:
- głodzenie chorych
- bezwartościowa dieta doustna
- brak monitorowania żywienia
- brak podaży suplementów.
Chirurgia jest dziedziną bardzo konserwatywną w kontekście skłonności lekarza do wprowadzania zmian zasad i dogmatów wyuczonych w trakcie jego szkolenia. Na wielu oddziałach wciąż obowiązują zasady głodzenia chorego przed operacją i po niej. Zasady wczesnej pooperacyjnej rehabilitacji chorego (ERAS – early recovery after surgery), w tym wczesne uruchomienie przewodu pokarmowego po operacji, należą do kanonów aktualnej wiedzy medycznej. W krajach o wyższym poziomie opieki zdrowotnej, zarówno zachodnich, jak i azjatyckich, takie postępowanie jest stosowane i uznawane za niepodlegającą dyskusji regułę od wielu lat.
Diety szpitalne najczęściej dostarczane są przez kuchnie zewnętrzne. Ich skład nie podlega kontroli, są monotonne, niesmaczne, a ich wartość odżywcza jest bardzo skromna. Chorzy zjadają więc małą część posiłku o niewielkiej wartości. Na oddziale p...
Otyły chory także może być niedożywiony, gdyż otyłość wynika z nadmiaru tkanki tłuszczowej w organizmie, natomiast niedożywienie z niedoboru lub nieprawidłowości beztłuszczowej masy ciała. Niedożywiony otyły obarczony jest znacznie większym ryzykiem powikłań niż niedożywiony szczupły.