Chirurgia onkologiczna
Postępy w leczeniu raka trzustki
prof. dr hab. n. med. Maciej Słodkowski
Leczenie chirurgiczne jest jednym z elementów skojarzonego leczenia raka trzustki, ale tylko chorzy operowani w założeniu radykalnie mają szansę na wyleczenie lub długie przeżycie.
Wprowadzenie
Pomimo postępów w diagnostyce i leczeniu rak trzustki jest jednym z najbardziej agresywnych nowotworów. Jest odpowiedzialny za blisko 1/5 zgonów z powodu chorób nowotworowych w Europie. Ogólny wskaźnik przeżyć 5-letnich wynosi 5%, przy czym tylko chorzy poddani leczeniu chirurgicznemu jako jednemu z elementów leczenia skojarzonego mają szansę na wyleczenie. Śmiertelność i chorobowość po resekcjach jest relatywnie mała w ośrodkach referencyjnych, co w połączeniu z korzystną biologią części guzów pozwala na osiągnięcie przeżyć 5-letnich na poziomie 50% w wybranych podgrupach pacjentów. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi guzy trzustki dzielimy na:
- resekcyjne
- granicznie resekcyjne
- miejscowo zaawansowane (nieresekcyjne)
- nieresekcyjne z przerzutami
Chirurgia ma zastosowanie w guzach resekcyjnych i granicznie resekcyjnych.1,2
Rys historyczny
Wybitny włoski patolog Giovanni Battista Morgagni w 1769 r. jako pierwszy opisał przypadek raka trzustki. Jednak badanie wykonane wyłącznie na podstawie autopsji bez użycia mikroskopu budzi pewne wątpliwości co do trafności rozpoznania. Najwcześni...
Epidemiologia nowotworów trzustki i brodawki Vatera
W ostatnich latach częstość występowania raka trzustki zwiększa się i w Europie wynosi 10-15 na 100 tys. mieszkańców rocznie. Szczyt zachorowań przypada w grupie wiekowej 65-75 lat. Pomimo coraz lepszych metod diagnostycznych i oceny stopnia zaawansowania jest to jeden z nowotworów o najwyższej śmiertelności (średnia 5-letnia przeżywalność wynosi 0,4%). Rak trzustki jest trzecią przyczyną zgonów z powodu nowotworów przewodu pokarmowego. Stopień zaawansowania raka trzustki klasyfikuje się często jako:
- chorobę ograniczoną do trzustki
- zaawansowaną lokoregionalnie
- uogólnioną z przerzutami odległymi.
Mediana czasu przeżycia chorych zależy od stopnia klinicznego i wynosi:
- 11-18 miesięcy w przypadku raka ograniczonego do trzustki
- 10-12 miesięcy w przypadku zaawansowania lokoregionalnego
- 5-7 miesięcy w przypadku choroby uogólnionej z przerzutami.
Zabiegi resekcyjne wykonywane są u 2,6-9% chorych, średnie przeżycie po operacji wynosi 11-20 miesięcy, 5-letnie przeżycie 7-25%. Nieliczni pacjenci przeżywają >7 lat. Istotnym czynnikiem ryzyka jest rodzinne występowanie raka trzustki (u 5-10% ch...
