prof. dr hab. n. med. Mariusz Frączek

Szanowni Państwo,

Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy!

Kończy się okres wakacji. Powracamy do naszych szpitali i przychodni, zastając te same problemy, o których – siłą rzeczy – pamiętaliśmy mniej w czasie wypoczynku. Tymczasem minister zdrowia zapowiedział strategiczne zmiany w ochronie zdrowia. Dostęp do świadczeń zdrowotnych w systemie publicznym będzie uprawnieniem wszystkich obywateli. Pieniądze na zdrowie znajdą się w państwowym funduszu celowym i zastąpią powszechne ubezpieczenie zdrowotne. W ocenie ministerstwa takie rozwiązanie gwarantuje, że środki przeznaczone na ochronę zdrowia nie będą zagrożone. Po rozwiązaniu NFZ to minister zdrowia będzie sprawował nadzór nad działaniem systemu świadczeń zdrowotnych, zarządzał refundacją leków i kontraktowaniem świadczeń wysokospecjalistycznych. Zadania dotyczące kontraktowania przejmą wojewódzkie urzędy zdrowia, nad którymi nadzór będzie sprawował minister. Planuje się – jak mówi minister – wzrost nakładów na ochronę zdrowia. Założono, że zwiększy się rola i odpowiedzialność ministra zdrowia, z czym można dyskutować. Nie zapominajmy, że wszelkie zmiany będą odbywać się w konkretnej rzeczywistości, na którą składa się m.in. coraz większy niedobór kadr medycznych. Żyjemy w kraju, w którym na 1000 mieszkańców przypada 2,2 lekarza. To znacznie poniżej średniej europejskiej. Paradoksem jest, że w takiej sytuacji wielu lekarzy szuka pracy, bo szpitale nie mają pieniędzy na ich zatrudnienie. Jeszcze bardziej dramatyczne są prognozy niedoboru personelu pielęgniarskiego i położniczego. Gorąco pochwalam pomysł powszechnego wprowadzenia nowych zawodów medycznych (opiekunka medyczna, asystentka pielęgniarki) nauczanego na przykład w reaktywowanych średnich szkołach pielęgniarskich. Pozwoli to zmniejszyć obowiązki pielęgniarek z dyplomami wyższych uczelni. Innym czynnikiem mającym wpływ na planowane zmiany jest struktura demograficzna Polski. Należy uwzględnić coraz większą liczbę ludzi w wieku senioralnym, planując zakres procedur i finanse ochrony zdrowia.

Oddajemy do Państwa rąk październikowy numer „Chirurgii po Dyplomie”. Mamy nadzieję, że przygotowane przez zespół specjalistów artykuły spotkają się z życzliwym przyjęciem. Obecnie w Polsce tylko niewielki odsetek chorych na otyłość jest leczony zgodnie z wynikami badań naukowych. Dotyczy to także powikłań otyłości, w tym cukrzycy typu 2. Szacuje się, że wskazania do leczenia operacyjnego w Polsce ma około 500 tys. chorych, a rocznie wykonuje się zaledwie około 1500 operacji. Dodatkowym problemem jest fakt, że chorzy trafiają do chirurgów najczęściej przypadkowo, w sposób nieskoordynowany. Zdając sobie sprawę z rangi problemu i dążąc do upowszechniania wiedzy z zakresu chirurgii bariatrycznej (metabolicznej), poprosiłem prof. Krzysztofa Paśnika, dr. Michała Janika i dr. Andrzeja Kwiatkowskiego o przygotowanie artykułu poświęconego temu problemowi. Zachęcam, aby się Państwo z nim zapoznali.

Kolejnym omawianym w tym numerze „Chirurgii po Dyplomie” tematem jest zakrzepica żył centralnych. Jednym z problemów leczenia tej jednostki chorobowej jest brak wytycznych odnośnie do postępowania terapeutycznego. Zespół pod kierunkiem prof. Dariusza Janczaka z Wojskowego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu przygotował dla Państwa artykuł, w którym omawia zasady diagnostyki i leczenia chorych na zakrzepicę żył centralnych.

Jak wynika z badań ankietowych prowadzonych przez zespół redakcyjny „Chirurgii po Dyplomie”, problemy chirurgii onkologicznej stanowią dla Państwa jeden z priorytetowych i oczekiwanych tematów. Poprosiłem konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chirurgii onkologicznej województwa mazowieckiego prof. Zbigniewa Noweckiego i dr. Jacka Piechockiego o przygotowanie materiału na temat operacji oszczędzających u chorych na inwazyjnego raka piersi. Znajdą w nim Państwo aktualne wytyczne oraz sposoby leczenia chirurgicznego i skojarzonego.

Na tle zmniejszającej się zapadalności na raka żołądka obserwujemy stały wzrost zachorowań na raka połączenia przełykowo-żołądkowego. Przełyk Barretta jest zmianą przednowotworową poprzedzającą rozwój neoplazji śródnabłonkowej i raka połączenia przełykowo-żołądkowego. Dlatego tak ważne jest właściwe postępowanie i leczenie tej grupy chorych. Problem ten przybliży Państwu materiał przygotowany przez prof. Dariusza Bielickiego i doc. Violettę Sulżyc-Bielicką z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

Dr Maciej Sebastian i prof. Jerzy Rudnicki z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu omawiają z kolei przydatność śródoperacyjnego USG podczas cholecystektomii laparoskopowej, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie można jednoznacznie ocenić anatomii okolicy trójkąta Calota.

Z nowoczesnymi technikami operacyjnymi stosowanymi w urologii zaznajomią Państwa prof. Marek Roslan i dr Roman Łesiów z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Rozwój chirurgii laparoskopowej i pewna fascynacja leczeniem metodami małoinwazyjnymi sprawia, że czasem nie dostrzegamy wad tej metody. Niezwykle interesujący artykuł obiektywnie oceniający techniki laparoskopowe stosowane w chirurgicznych stanach nagłych przedstawili dr Michał Pędziwiatr i prof. Andrzej Budzyński z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Podzielam w pełni zdanie autorów, że techniki laparoskopowe są doskonałym narzędziem diagnostycznym, zwłaszcza wobec dylematów dotyczących konieczności operacji, weryfikującym rozpoznanie i umożliwiającym wybór optymalnej taktyki operacyjnej, nawet jeśli zachodzi konieczność wykonania klasycznej laparotomii.

Zachęcam również do odwiedzenia naszego działu prawnego. Tym razem dr Radosław Drozd przestrzega: „Nie lekceważ postępowania pooperacyjnego”.