Chirurgia endokrynologiczna

Jak ograniczyć ryzyko niedoczynności przytarczyc po tyreoidektomii

dr n. med. Wiesław Wiechno

Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Adres do korespondencji: dr n. med. Wiesław Wiechno, Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa.

Operacja usunięcia wola jest jedną z najczęściej wykonywanych operacji w Polsce. Nie ma dokładnych statystyk, ale szacuje się, że rocznie przeprowadza się co najmniej 25 tys. takich operacji.

Wstęp

Do końca XX wieku w przypadku wola nienowotworowego operacja usunięcia tarczycy zwykle polegała na rozległym wycięciu tarczycy i pozostawieniu kilku gramów miąższu gruczołu (strumektomia subtotalna), a w przypadku nowotworu złośliwego na całkowitym usunięciu tarczycy (tyreoidektomia). Tyreoidektomię wykonywano tylko w przypadku nowotworu, gdyż uznawano, że doszczętne wycięcie tarczycy jest obarczone znacznie większym ryzykiem powikłań niż jej subtotalne usunięcie.

Usprawnienie techniki operacyjnej i zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych, jak nóż harmoniczny i neuromonitoring, zmniejszyły ryzyko całkowitego wycięcia tarczycy do porównywalnego z subtotalną strumektomią. W ostatnich latach coraz więcej chirurgów decyduje się na wykonanie całkowitego usunięcia tarczycy, także u chorych z wolem nienowotworowym. Wprowadzenie skutecznego leczenia substytucyjnego preparatami lewoskrętnej tyroksyny umożliwia precyzyjne utrzymanie eutyreozy u chorych całkowicie pozbawionych tarczycy, a doszczętna operacja pozwala uniknąć rozwoju wola nawrotowego.

Usunięcie tarczycy jest operacją stosunkowo bezpieczną. Ryzyko jakichkolwiek powikłań nie przekracza kilku procent. Powikłania te to przede wszystkim:

  • krwawienie do rany pooperacyjnej
  • niedowład nerwów wstecznych
  • pooperacyjna niedoczynność przytarczyc.


Po subtotalnej strumektomii te trzy powikłania występują mniej więcej z jednakową częstością.

Całkowity odsetek powikłań pooperacyjnych po tyreoidektomii jest podobny jak po subtotalnej strumektomii. Każde z nich występuje jednak z inną częstością. Krwawienia i porażenia nerwów wstecznych w przebiegu pooperacyjnym po tyreoidektomii zdarzają się rzadziej, a niedoczynność przytarczyc częściej niż po subtotalnej strumektomii.

Krwawienia są rzadsze, gdyż w czasie tyreoidektomii naczynia dochodzące do tarczycy zaopatruje się inną techniką niż w przypadku pozostawienia części tarczycy i w ten sposób uzyskuje się skuteczniejszą hemostazę.

Nerwy wsteczne w czasie doszczętnej tyreoidektomii rzadziej zostają trwale uszkodzone, gdyż konieczne jest ich odsłonięcie i uwidocznienie. Odsłonięcie i uwidocznienie nerwu wstecznego w większości przypadków chroni ten nerw przed przerwaniem jego...

Chirurg, wykonując tyreoidektomię, zwykle stara się uwidocznić przytarczyce, aby nie zostały one przypadkowo usunięte wraz z tarczycą. Odsłonięcie przytarczyc może jednak upośledzać ich ukrwienie i w ten sposób prowadzić do zaburzeń czynności w pr...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Postępowanie śródoperacyjne – jak ochronić przytarczyce w czasie operacji

U większości ludzi przytarczyce są cztery. Są to małe grudki tkanki gruczołowej, każda z nich ma wymiary około 7 × 4 × 3 [...]

Postępowanie pooperacyjne – co robić, gdy po operacji wystąpi niedoczynność przytarczyc

Jeżeli niedoczynność pooperacyjna przytarczyc wystąpi, to jej objawy kliniczne stwierdzimy najczęściej nie wcześniej niż po 24 godzinach od operacji, a więc na [...]

Podsumowanie

W czasie tyreoidektomii nie ma potrzeby rozległego preparowania okolicy tarczycy, aby znaleźć wszystkie przytarczyce. Można w ten sposób uszkodzić ukrwienie przytarczyc i spowodować ich [...]

Do góry