prof. dr hab. n. med. Mariusz Frączek

Szanowni Państwo!

Obserwowane w ostatnich dziesięcioleciach zjawisko starzenia się populacji nie pozostaje bez wpływu na wyniki leczenia chirurgicznego. Coraz częściej bowiem chirurg ma do czynienia z pacjentem w podeszłym wieku, u którego oprócz choroby podstawowej występują dodatkowe schorzenia (niejednokrotnie w fazie subklinicznej) mogące doprowadzić do osłabienia systemów fizjologicznych. Ograniczenie procesu diagnostyczno-leczniczego jedynie do choroby podstawowej będącej celem działań chirurgicznych sprawia, że nie uwzględnia się obciążeń natury ogólnej. Wyczerpanie rezerw czynnościowych i brak odpowiedzi na szeroko rozumiane czynniki stresogenne mogą w okresie śród- i pooperacyjnym stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia chorego, nawet przy poprawnie wykonanej operacji i braku powikłań stricte chirurgicznych. Mimo że od dawna zdawaliśmy sobie z tego sprawę, wyodrębnienie i zdefiniowanie zespołu kruchości (słabości) jest dziełem dopiero ostatnich lat. W moim przekonaniu zrozumienie problemów wynikających ze skumulowania się obniżonej wydolności różnych systemów fizjologicznych u chorych stanowi szczególne wyzwanie dla młodych adeptów sztuki chirurgicznej, ponieważ zdecydowana większość ich przyszłych pacjentów będzie w wieku senioralnym. Dr hab. Jakub Kenig reprezentujący Klinikę Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Geriatrycznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego na tyle zainteresował mnie problemami wynikającymi z zespołu kruchości, że miałem już dwukrotnie przyjemność zaproszenia go do udziału w sympozjach na terenie Mazowsza. Tym razem podzielił się on z Państwem swoimi doświadczeniami na łamach „Chirurgii po Dyplomie”, w artykule będącym tematem numeru.

Zagadnienie leczenia pierwotnych nowotworów wątroby jest mi szczególnie bliskie. Prof. Jacek Pawlak ze swoim zespołem z Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Szpitala Zachodniego im. św. Jana Pawła II w Grodzisku Mazowieckim przedstawił przegląd metod leczenia guzów wątroby uwzględniający różne opcje terapeutyczne, z przeszczepieniem wątroby włącznie. Prof. Pawlak jest moim nieco starszym kolegą, z którym wspólnie „wychowywaliśmy się” w Klinice Chirurgii Wątroby w szpitalu przy ulicy Banacha w Warszawie. W moim przekonaniu należą mu się słowa uznania za stworzenie de novo dobrze działającego ośrodka chirurgii wątroby w Grodzisku Mazowieckim.

W ciągu ostatnich miesięcy publikowaliśmy na łamach „Chirurgii po Dyplomie” artykuły dotyczące szczegółów technicznych strumektomii i metod zapobiegania uszkodzeniom nerwu błędnego. Tym razem prof. Aleksander Konturek i prof. Marcin Barczyński z III Katedry Chirurgii Ogólnej, Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego dostarczyli Państwu przegląd aktualnej wiedzy dotyczącej choroby Gravesa-Basedowa.

Zaburzenia psychoneurologiczne u pacjentów oddziałów chirurgicznych mogą być różnie interpretowane. Prof. Krzysztof Bielecki ze Szpitala Solec w Warszawie zwrócił uwagę na to, że pooperacyjne delirium (psychoza) może być zwiastunem sepsy, szczególnie gdy rozwija się u osób w wieku senioralnym. Zachęcam do zapoznania się z treścią jego artykułu.

Jako zespół redakcyjny „Chirurgii po Dyplomie” od dawna postrzegamy naturalność równoprawnej współpracy zespołów lekarskich i pielęgniarskich. Wyrazem tego jest kolejna publikacja przygotowana przez dr Katarzynę Cierzniakowską i prof. Marię Teresę Szewczyk z Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum w Bydgoszczy. Autorki skupiły się tym razem na stomii – ukrytym problemie tysięcy Polaków.

Wielu z nas często dostaje prośby o wydanie różnego rodzaju opinii zawodowych (na ogół dotyczących domniemanych błędów medycznych). Są one siłą rzeczy subiektywne i nierzadko oparte na własnym doświadczeniu. Czy jednak to, że rozważany problem „jest pierwszym tego typu przypadkiem znanym posiadającemu wieloletnie doświadczenie biegłemu”, stanowi wystarczający argument, aby wydać obiektywną opinię? Zachęcam do przeczytania artykułu dr. Radosława Drozda pt. „W swojej karierze nigdy nie spotkałem się…”.

Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy, w imieniu swoim i całego Komitetu Redakcyjnego „Chirurgii po Dyplomie” życzę Państwu, aby zarówno okres świąteczny, jak i cały zbliżający się 2019 rok były dla Państwa dobre, pełne radości i pozytywnych przeżyć. Wszystkiego najlepszego!