Inne techniki operacyjne

Istnieje wiele modyfikacji wyżej opisanych metod operacyjnych. Wynikają one często z: preferencji zespołu operującego, doświadczeń ośrodka, możliwości technicznych oraz ergonomii pracy bloku operacyjnego. Zawsze należy dążyć do wypracowania jak najlepszej metody leczenia pod kątem zarówno efektu chirurgicznego (minimalizacja częstości powikłań), jak i onkologicznego (resekcja R0, skuteczna limfadenektomia). W naszym ośrodku podczas wykonywania laparoskopowej dystalnej pankreatosplenektomii przestrzegamy poniższych zasad:

1. Pacjenta układamy na plecach, z rozłożonymi i podpartymi nogami, w pozycji odwrotnej do Trendelenburga.

2. Operator stoi między nogami pacjenta, a asystenci ustawiają się po prawej i lewej stronie pacjenta.

3. Używamy 4 lub 5 trokarów:

  • trokaru 10 mm umieszczonego pod pępkiem – optyka
  • trokaru 5/10 mm umieszczonego w prawym śródbrzuszu – trokar roboczy
  • trokaru 15 mm umieszczonego w lewym śródbrzuszu – trokar roboczy (stapler)
  • trokaru 5 mm umieszczonego w lewej flance oraz w okolicy wyrostka mieczykowatego mostka – retrakcja żołądka, wątroby (hak Nathansona).

4. Resekcję trzustki przeprowadzamy zgodnie z metodą RAMPS.

Small 6 opt

Rycina 6. Dodatkowe zaopatrzenie kikuta trzustki za pomocą matrycy z klejem do tkanek

Taka technika operacyjna, wypracowana przez lata, pozwoliła nam uzyskać satysfakcjonujące wyniki leczenia oraz niski odsetek konwersji do operacji otwartej (ryc. 6).

 

ABSTRACT

Laparoscopic distal pancreatectomy

The fundamental method for treatment of pancreatic cancer patients is total cancer resection. Even though laparoscopic distal pancreatectomy was first reported in medical references in 1996, it continues to attract an unwavering interest among researchers across the world. This paper discusses indications for surgical resection in pancreatic cancer patients as well as benefits of laparoscopic surgery. The authors present the successive steps of a resection based on a clockwise approach and the method of radical antegrade modular pancreatosplenectomy (RAMPS) as well as their own experience of laparoscopic distal pancreatosplenectomy.

Piśmiennictwo

1. Cuschieri A, Jakimowicz JJ, van Spreeuwel J. Laparoscopic distal 70% pancreatectomy and splenectomy for chronic pancreatitis. Ann Surg 1996;223(3):280-5. doi: 10.1097/00000658-199603000-00008

2. De Rooij T, van Hilst J, van Santvoort H, et al.; Dutch Pancreatic Cancer Group. Minimally invasive versus open distal pancreatectomy (LEOPARD): a multicenter patient-blinded, randomized controlled trial. Ann Surg 2019;269(1):2-9. doi: 10.1097/SLA.0000000000002979

3. Van Hilst J, de Rooij T, Klompmaker S, et al. Minimally invasive versus open distal pancreatectomy for ductal adenocarcinoma (DIPLOMA): a pan-European propensity score matched study. Ann Surg 2019;269(1):10-7. doi: 10.1097/SLA.0000000000002561

4. Van Hilst J, Korrel M, Lof S, et al.; European Consortium on Minimally Invasive Pancreatic Surgery (E-MIPS). Minimally invasive versus open distal pancreatectomy for pancreatic ductal adenocarcinoma (DIPLOMA): study protocol for a randomized controlled trial. Trials 2021;22(1):608. doi: 10.1186/s13063-021-05506-z

5. Van der Heijde N, Vissers FL, Manzoni A, et al.; European Consortium on Minimally Invasive Pancreatic Surgery. Use and outcome of minimally invasive pancreatic surgery in the European E-MIPS registry. HPB (Oxford) 2023;25(4):400-8. doi: 10.1016/j.hpb.2022.07.015

6. Nickel F, Distler M, Limen EF, et al. Initial learning curves of laparoscopic and robotic distal pancreatectomy compared with open distal pancreatectomy: multicentre analysis. Br J Surg 2023;110(9):1063-7. doi: 10.1093/bjs/znad045

7. Masuda H, Kotecha K, Gall T, et al. Transition from open to robotic distal pancreatectomy in a low volume pancreatic surgery country: a single Australian centre experience. ANZ J Surg 2023;93(1-2):151-9. doi: 10.1111/ans.18199

8. Van Ramshorst TME, van Bodegraven EA, Zampedri P, et al. Robot-assisted versus laparoscopic distal pancreatectomy: a systematic review and meta-analysis including patient subgroups. Surg Endosc 2023;37(6):4131-43. doi: 10.1007/s00464-023-09894-y

9. Li P, Zhang H, Chen L, et al. Robotic versus laparoscopic distal pancreatectomy on perioperative outcomes: a systematic review and meta-analysis. Updates Surg 2023;75(1):7-21. doi: 10.1007/s13304-022-01413-3

10. Levi Sandri GB, Abu Hilal M, Dokmak S, et al.; E-AHPBA Innovation & Development Committee. Figures do matter: a literature review of 4587 robotic pancreatic resections and their implications on training. J Hepatobiliary Pancreat Sci 2023;30(1):21-35. doi: 10.1002/jhbp.1209

11. Chen JW, van Ramshorst TME, Lof S, et al.; European Consortium on Minimally Invasive Pancreatic Surgery (E-MIPS). Robot-assisted versus laparoscopic distal pancreatectomy in patients with resectable pancreatic cancer: an International, retrospective, cohort study. Ann Surg Oncol 2023;30(5):3023-32. doi: 10.1245/s10434-022-13054-2

12. Concors SJ, Katz MHG, Ikoma N. Minimally invasive pancreatectomy: robotic and laparoscopic developments. Surg Oncol Clin N Am 2023;32(2):327-42. doi: 10.1016/j.soc.2022.10.009

13. American Cancer Society. Pancreatic cancer. https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/. Dostęp 1.09.2023

14. Siegel RL, Miller KD, Jemal A. Cancer statistics, 2019. CA Cancer J Clin 2019;69(1):7-34. doi: 10.3322/caac.21551

15. National Comprehensive Cancer Network. Clinical practice guidelines in oncology (NCCN Guidelines®). Pancreatic adenocarcinoma. Version 2.2022 – December 6, 2022. NCCN.org

16. Asbun HJ, Stauffer JA. Laparoscopic approach to distal and subtotal pancreatectomy: a clockwise technique. Surg Endosc 2011;25(8):2643-9. doi: 10.1007/s00464-011-1618-0

17. Costa ACD, Spalding D, Cunha-Filho GA, et al. How to perform laparoscopic distal pancreatectomy using the clockwise technique. Arq Bras Cir Dig 2022;35:e1683. doi: 10.1590/0102-672020220002e1683

18. Strasberg SM, Drebin JA, Linehan D. Radical antegrade modular pancreatosplenectomy. Surgery 2003;133(5):521-7. doi: 10.1067/msy.2003.146

19. Tang W, Zhang YF, Zhao YF, et al. Comparison of laparoscopic versus open radical antegrade modular pancreatosplenectomy for pancreatic cancer: a systematic review and meta-analysis. Int J Surg 2022;103:106676. doi: 10.1016/j.ijsu.2022.106676

20. Wu EJ, Kabir T, Zhao JJ, et al. Minimally invasive versus open radical antegrade modular pancreatosplenectomy: a meta-analysis. World J Surg 2022;46(1):235-45. doi: 10.1007/s00268-021-06328-5

21. Takagi K, Umeda Y, Yoshida R, et al. A systematic review of minimally invasive versus open radical antegrade modular pancreatosplenectomy for pancreatic cancer. Anticancer Res 2022;42(2):653-60. doi: 10.21873/anticanres.15523

22. Cao F, Li J, Li A, et al. Radical antegrade modular pancreatosplenectomy versus standard procedure in the treatment of left-sided pancreatic cancer: a systemic review and meta-analysis. BMC Surg 2017;17(1):67. doi: 10.1186/s12893-017-0259-1

23. Watanabe J, Rifu K, Sasanuma H, et al. The efficacy of radical antegrade modular pancreatosplenectomy: a systematic review and meta-analysis. J Hepatobiliary Pancreat Sci 2022;29(11):1156-65. doi: 10.1002/jhbp.1120

Do góry