Prof. dr hab. med. Maria Górska, kierownik Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych USC w Białymstoku

Zmotywowanie pacjenta chorego na cukrzycę jest olbrzymim wyzwaniem i w znacznym stopniu decyduje o sukcesie terapeutycznym.

W chwili rozpoznania choroby lekarz ma obowiązek przekazać pacjentowi wiedzę o schorzeniu. Im lepiej chory wszystko zrozumie, tym bardziej otworzy się na proponowane leczenie. Tymczasem lekarz ma dziś mało czasu, jego kontakt z pacjentem jest bardzo krótki. Bada, ocenia powikłania, wybiera metodę leczenia. Aby poznać otoczenie pacjenta oraz jego warunki materialne i wykorzystać tę wiedzę do motywacji pacjenta, potrzeba więcej czasu. To głównie zadanie dla edukatorek.

Jedną z metod motywacji chorego jest przedstawienie mu bardzo poważnych powikłań tej choroby. Jednak straszenie jest motywacją negatywną, sięgamy po nią w ostateczności. Staramy się szukać argumentów pozytywnych. Dobrą metodą, w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1, jest podawanie przykładu osób, które mimo choroby wiele w życiu osiągnęły, np. sportowców wyczynowych. Jest to skuteczny sposób, pod warunkiem że mamy z pacjentem dobry kontakt, nie ma on depresji.

Kiedy człowiek dowiaduje się, że zaczął chorować na chorobę przewlekłą, która będzie mu towarzyszyła całe życie, czuje wielkie obciążenie. W pierwszym momencie często obserwujemy pogorszenie kontaktu, negację, brak akceptacji choroby, co jest dużą barierą w motywowaniu. W takiej sytuacji potrzebny jest czas. Należy pokazywać choremu, że może skończyć studia, dostać dobrą pracę, rozwijać się i osiągać wszystko to, co zdrowy człowiek.

Doświadczony lekarz potrafi też ocenić, kiedy pacjent jest bliski załamania się i ma cechy depresji. Diabetolog nie jest jednak przygotowany do leczenia depresji, która często towarzyszy chorobom przewlekłym i może uniemożliwić zmotywowanie chorego.

Dlatego proponujemy kontakt z psychologiem klinicznym, który rozmawia ze wszystkimi pacjentami. Mamy też ankiety, pomocne w ocenie tendencji chorego do depresji. W trudniejszych przypadkach prosimy o pomoc psychiatrę i włączamy farmakoterapię. To nam pomaga w uzyskaniu lepszego kontaktu, motywacji i efektów leczenia.

Prof. dr hab. med. Elżbieta Bandurska-Stankiewicz, ordynator Oddziału Klinicznego Endokrynologicznego, Diabetologicznego i Chorób Wewnętrznych WSS w Olsztynie