DpD: Czego w sensie biologicznym doświadczają chorzy w stanie hipoglikemii?

Prof. Tomasz Klupa: Kiedyś na własne życzenie przeżyłem epizod lekkiej hipoglikemii. Wyindukowano go u mnie podczas badania klinicznego. Czułem się bardzo niesympatycznie, zacząłem tracić świadomość, nie panowałem nad tym, co się ze mną dzieje… Dominującym odczuciem był niepokój, mimo iż wiedziałem, że znajduję się pod znakomitą opieką. To odczucia subiektywne. Warto jednak uporządkować wiedzę na temat tego, co się dzieje w organizmie osoby narażonej na hipoglikemię.

Każda hipoglikemia jest dla organizmu stresem, organizm reaguje więc na nią jak na stres – wydzielane są w dużych ilościach cytokiny prozapalne. Dochodzi do aktywacji układu przywspółczulnego, czego efektem są takie objawy kliniczne jak uczucie głodu, osłabienie, nudności i wymioty, a także układu współczulnego. Z nim z kolei związane mogą być zlewne poty, tachykardia, drżenie i wzrost napięcia mięśniowego, rozszerzenie źrenic. Wydzielanie hormonów kontrregulujących, przede wszystkim glukagonu, hormonów kory i rdzenia nadnerczy, co ma na celu odwrócenie spadkowej tendencji glikemii.

Dochodzi do zmian funkcjonowania centralnego układu nerwowego – nasz mózg nie potrafi korzystać z innych niż glukoza źródeł energii, dlatego w warunkach hipoglikemii stopniowo zmienia i ogranicza swoją aktywność. Efektem takich zmian mogą być depresja, dysforia, splątanie, zaburzenia koncentracji oraz zaburzenia koordynacji ruchowej, wystąpienie prymitywnych automatyzmów, podwójne widzenie, drgawki, senność, wreszcie może dojść do śpiączki.

DpD: Dlaczego hipoglikemia nadal stanowi problem w leczeniu cukrzycy?

T.K.: U osoby zdrowej stężenie we krwi jest utrzymywane w bardzo wąskich granicach, odpowiadają za to skomplikowane mechanizmy sprzężeń zwrotnych. Glikemia rzadko spada u takiej osoby poniżej 70 mg/dl, ale też rzadko wzrasta powyżej 130 mg/dl. Z kolei u szczupłego pacjenta z cukrzycą typu 1 jednostka insuliny może obniżyć glikemię o 50 mg/dl. Pacjent na posiłek podaje kilka, kilkanaście, czasem 20 jednostek insuliny. Np. zjedzenie pizzy wymaga ok. 20 jednostek insuliny. Niewielki błąd spowoduje, że glikemia będzie za wysoka albo za niska.