BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Unikamy powikłań
Retinopatia cukrzycowa – najczęstsze powikłanie. Możliwości profilaktyki i leczenia
Lek. Robert Mazur1
Dr n. med. Adam Wylęgała2
Lek. Weronika Świerkosz3
Prof. dr hab. med. Edward Wylęgała1,4
O ile w przypadku AMD z reguły nie dochodzi do całkowitej ślepoty, a zaburzenia wzroku spowodowane zaawansowaną zaćmą dobrze rokują po leczeniu operacyjnym, o tyle retinopatia cukrzycowa (zwłaszcza jej postać proliferacyjna PDR) może prowadzić nieuchronnie do całkowitej ślepoty. Najcięższe powikłania dotyczą zwłaszcza pacjentów niezdyscyplinowanych, niestosujących się do leczenia lub niedostatecznie kontrolowanych diabetologicznie.
Retinopatia cukrzycowa stanowi obecnie najczęstszą przyczynę ślepoty w grupie wiekowej 20-74.[1] W Polsce odnotowujemy stały wzrost liczby hospitalizacji z powodu cukrzycy, np. w latach 2005-2009 aż o 22 proc.[2] Ryzyko rozwoju retinopatii cukrzycowej jest skorelowane nie tylko z rodzajem cukrzycy, lecz również z czasem trwania choroby i poziomem HbA1c. Powikłania oczne choroby obserwujemy częściej u osób z rozpoznanym DM t. 1 (diabetes mellitus type 1). Zmiany cukrzycowe w DM t. 2 stwierdzamy u ok. 40 proc. osób, z czego w ok. 8 proc. przypadków są to zmiany zagrażające widzeniu.[3]
Natomiast w grupie osób z rozpoznaniem DM t. 1 zmiany siatkówki w jakiejkolwiek postaci stwierdzamy nawet u 86 proc. Niepokojące jest to, że aż w 42 proc. są to zmiany bezpośrednio zagrażające widzeniu[3], dlatego należy zwracać szczególną uwagę na tę grupę pacjentów. Częstość występowania oraz zaawansowanie zmian na dnie oka w retinopatii cukrzycowej (DR) są związane z:
- czasem trwania choroby,
- poziomem glikemii (wynikiem hemoglobiny glikowanej (HbA1c),
- podwyższonym ciśnieniem krwi jako dodatkowym czynnikiem przyspieszającym postęp zmian,
- prawdopodobnie również stężeniem lipidów.[3]
Dlatego w leczeniu retinopatii cukrzycowej ważne jest wczesne włączenie kontroli okulistycznej, a następnie okresowej kontroli oraz, w zależności od stanu siatkówki, wykonywanie badań dodatkowych, takich jak optyczna koherentna tomografia dna oka (OCT) oraz angiografia fluoresceinowa (AF). Dodatkowo pomocne jest dołączanie do dokumentacji medycznej fotografii dna oka.[4] Istotne jest, by oprócz podjęcia leczenia świeżo rozpoznanej cukrzycy nie zapominać o skierowaniu na badanie okulistyczne, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie, że nierozpoznana choroba trwa długo lub stwierdzamy DM t. 1.
W początkowym stadium retinopatii cukrzycowej (NPDR) wymagana jest jedynie okresowa kontrola (co 6-12 miesięcy) z każdorazowym badaniem dna oka oraz oceną stopnia zaawansowania zmian. W przypadku stwierdzenia bardziej nasilonych zmian należy pogłę...
Współczesna medycyna oferuje kilka możliwości leczenia zmian cukrzycowych m.in.:
