Praktyka kliniczna

Insulinoterapia u chorych żywionych dojelitowo

Lek. Paweł Szczepaniec1
Lek. Katarzyna Górnik1
Lek. Aneta Brot1
Lek. Katarzyna Szewczyk-Bialik1
Lek. Michał Kiedrzyński1
Dr n. med. Iwona Lewińska1
Dr n. med. Grażyna Kulig2
Dr n. med. Marek Kunecki3

1I Oddział Chorób Wewnętrznych Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi

2Centrum Leczenia Żywieniowego Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi

3Kierownik Centrum Leczenia Żywieniowego Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi

Adres do korespondencji: Lek. Paweł Szczepaniec, I Oddział Chorób Wewnętrznych, WSSz im. M. Pirogowa w Łodzi, ul. Wólczańska 191/195, 90-531 Łódź, e-mail: pszczepaniec@wp.pl

Stany zapalne trzustki oprócz zespołu złego wchłaniania jelitowego powodują upośledzoną tolerancję glukozy lub jawną cukrzycę, występującą u 10-35 proc. chorych. Współistnienie zaburzeń trawienia, wchłaniania i upośledzenie apetytu przyczyniają się do niedożywienia, a nawet wyniszczenia. Przebieg cukrzycy u takich chorych cechuje się skłonnością do hipoglikemii związanej z niedoborem glukagonu, unikaniem posiłków, zaburzeniami wchłaniania. W leczeniu cukrzycy ze względu na deficyt wydzielania insuliny przez uszkodzoną trzustkę rzadko można zastosować doustne leki hipoglikemizujące, a insulinoterapia powinna być zindywidualizowana.

Jak uniknąć niedożywienia

W ciągu ostatnich 10 lat zmienił się sposób żywienia chorych z zapaleniem trzustki. Wykazano, że zachowanie funkcji przewodu pokarmowego w czasie choroby ma równie duży wpływ na końcowy rezultat leczenia, jak ograniczenie stymulacji trzustki w trakcie resorpcji nacieku zapalnego. Obecnie zalecanym sposobem żywienia chorych na ciężkie ostre zapalenie trzustki (OZT) jest żywienie dojelitowe przez zgłębnik nosowo-jelitowy wprowadzony do jelita czczego poniżej więzadła Treitza. Dzięki takiemu postępowaniu udaje się złagodzić przebieg choroby, zmniejszyć stres oksydacyjny i poprawić stan ogólny chorego. W przewlekłym zapaleniu trzustki taka metoda żywienia pozwala uniknąć wyniszczenia organizmu związanego z zespołem złego wchłaniania oraz zmniejsza dolegliwości bólowe.

Drugą grupą pacjentów, u których zastosowaliśmy żywienie dojelitowe, byli chorzy z chorobą nowotworową, w przebiegu której doszło do niedrożności przewodu pokarmowego, co wymusiło wykonanie zespolenia omijającego naciek nowotworowy. W takiej sytuacji żywienie dojelitowe przez gastrostomię lub ileostomię staje się jedyną formą zapobiegania rozwojowi niedożywienia białkowo-kalorycznego. Niniejsza praca przedstawia kilka przypadków pacjentów z zapaleniem trzustki oraz przypadek chorego z nowotworową niedrożnością przewodu pokarmowego, u których współwystępowała cukrzyca. Z uwagi na stan kliniczny wymagali zastosowania żywienia dojelitowego oraz zindywidualizowanej insulinoterapii.

Opisy przypadków

1. 51-letnia chora przyjęta na oddział chirurgii z powodu ciężkiego ostrego zapalenia trzustki.

W czasie pobytu na oddziale wykryto cukrzycę wtórną (HbA1c 6,26 proc.). Żywiona początkowo pozajelitowo, następnie po ustabilizowaniu stanu włączono żywienie dojelitowe sondą nosowo-żołądkową. Ze względu na wysokie wartości glikemii zastosowano ci...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Omówienie

Leczenie żywieniowe obejmuje ocenę stanu odżywienia, ocenę zapotrzebowania na substancje odżywcze oraz podawanie odpowiednio dobranych produktów odżywczych, m.in. doustnych suplementów diety [...]

Klasyczny profil glikemii

W przypadku schematu 24-godzinnego – stały poziom glikemii w ciągu doby, z niewielkim wzrostem w godzinach przedpołudniowych, związany z wyższym poziomem [...]

Podsumowanie

Ustalenie optymalnego sposobu insulinoterapii u chorych żywionych całkowicie lub częściowo dojelitowo jest dość trudne.
Do góry