Bóle nóg to jedne z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez chorych na cukrzycę. Etiologia związana jest zazwyczaj z chorobą podstawową, ale nie zawsze. W różnicowaniu należy brać pod uwagę bóle o charakterze neuropatycznym, o etiologii naczyniowej i uwarunkowane mechanicznie.

Przyczyną bólu neuropatycznego u chorych na cukrzycę najczęściej jest neuropatia cukrzycowa, ponadto zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym (L-S), uszkodzenie splotu lędźwiowo-krzyżowego i zespoły nerwów obwodowych. Bóle o etiologii naczyniowej zazwyczaj spowodowane są miażdżycą tętnic lub zakrzepicą żył głębokich. Natomiast ból kończyn uwarunkowany mechanicznie związany jest głównie z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) lub zapaleniem stawów o innej etiologii (np. w przebiegu kolagenozy, boreliozy), ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów i dną moczanową.

U każdego chorego zgłaszającego ból nóg należy uważnie zebrać wywiad w celu określenia charakteru i lokalizacji bólu, a następnie przeprowadzić dokładne badanie przedmiotowe, uzupełnione w razie potrzeby niezbędnymi badaniami dodatkowymi (badania laboratoryjne, elektrofizjologiczne i obrazowe) lub konsultacjami specjalistycznymi.

Przyczyny dolegliwości bólowych nóg u chorych na cukrzycę

Bóle o charakterze neuropatycznym – bóle spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją układu nerwowego

Neuropatia cukrzycowa

Zgodnie z powszechnie uznaną definicją neuropatia cukrzycowa to subkliniczne lub klinicznie jawne zaburzenia obejmujące obwodowy układ nerwowy (zarówno somatyczny, jak i autonomiczny), występujące u chorych na cukrzycę (zawsze należy wykluczyć inne przyczyny uszkodzenia). Może dotyczyć zarówno pojedynczych (mononeuropatia), jak i wielu nerwów (polineuropatia) obwodowych i/lub czaszkowych – ruchowych, czuciowych oraz autonomicznych. Neuropatia cukrzycowa to najczęstsze przewlekłe powikłanie cukrzycy. Jak wynika z danych literaturowych, może występować u 10%–90% chorych na cukrzycę.

Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju neuropatii cukrzycowej jest niewłaściwa kontrola glikemii (hiperglikemia, jak również hipoglikemia), a także nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej, otyłość, starszy wiek, długi czas trwania cukrzycy, płeć męska, wysoki wzrost, alkohol, nikotynizm i wreszcie czynniki genetyczne.