Doniesienia ostatniego miesiąca

Spożycie czerwonego mięsa a ryzyko udaru mózgu – wyniki metaanalizy

Czerwone mięso jest bogatym źródłem cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych. Wyniki dotychczasowych badań oceniających wpływ spożycia czerwonego mięsa na ryzyko udaru mózgu były niespójne. Na łamach Stroke przedstawiono wyniki metaanalizy 6 badań prospektywnych opublikowanych w latach 2003-2012 oceniających ryzyko udaru mózgu związane ze spożyciem czerwonego mięsa.

W badaniu uwzględniono dane 329 495 uczestników, spośród których u 10 630 doszło do udaru mózgu. Spożycie porcji czerwonego mięsa dziennie (ok. 50 g mięsa przetworzonego lub 100-120 g mięsa świeżego lub całkowite spożycie mięsa) związane było ze wzrostem ryzyka udaru mózgu o 11-13% (ryzyko względne [RR] dla mięsa przetworzonego 1,13, 95% przedział ufności [PU] 1,03-1,24, dla mięsa świeżego RR 1,11, 95% PU 1,03-1,20 oraz RR dla całkowitego spożycia mięsa 1,11, 95% PU 1,06-1,16). W 5 z ocenianych badań wyniki skorygowane były względem innych czynników ryzyka wystąpienia udaru mózgu (wiek, nikotynizm, indeks masy ciała, aktywność fizyczna, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, spożycie alkoholu oraz warzyw i owoców). W 4 badaniach oceniających odrębnie częstość występowania obu rodzajów udaru zaobserwowano zwiększone ryzyko udaru niedokrwiennego (dla całkowitego spożycia mięsa RR 1,12, 95% PU 1,05-1,19), natomiast nie wykazano związku między spożyciem czerwonego mięsa a ryzykiem udaru krwotocznego (dla całkowitego spożycia mięsa RR 1,13, 95% PU 0,94-1,35).

W największej do tej pory metaanalizie oceniającej wpływ czerwonego mięsa na ryzyko wystąpienia incydentów naczyniowo-mózgowych wykazano zwiększenie ryzyka niedokrwiennego udaru mózgu związane ze spożyciem czerwonego mięsa.

Stroke 2012; 43: 2556-2560

Trzy miesiące podwójnej terapii przeciwpłytkowej po implantacji stentu powlekanego – wyniki badania RESET

Ze względu na ryzyko zakrzepicy w stencie zaleca się utrzymanie podwójnego leczenia przeciwpłytkowego (dual antiplatelet therapy, DAPT) przez 6-12 miesięcy po implantacji stentu uwalniającego lek (drug eluting stent, DES). Na łamach Journal of the American College of Cardiology przedstawiono wyniki badania RESET (REal Safety and Efficacy of a 3-month dual antiplatelet Therapy following E-ZES implantation) oceniającego bezpieczeństwo 3-miesięcznego stosowania DAPT (klopidogrel + kwas acetylosalicylowy) po implantacji stentu Endeavor uwalniającego zotarolimus (E-ZES) w porównaniu z 12-miesięczną terapią przeciwpłytkową po implantacji innych stentów DES.

Chorych ze stabilną chorobą wieńcową, niestabilną dławicą oraz ostrym zawałem mięśnia sercowego losowo przydzielono do grupy, w której wszczepiano stent Endeavor i stosowano DAPT przez 3 miesiące (E-ZES, n=1059) lub do grupy kontrolnej, w której stosowano inne stenty DES i DAPT przez 12 miesięcy (n=1058). Charakterystyki kliniczna, demograficzna oraz angiograficzna nie różniły się między badanymi grupami. Po roku obserwacji pierwszorzędowy złożony punkt końcowy (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał mięśnia sercowego, zakrzepica w stencie, ponowna rewaskularyzacja) wystąpił tak samo często w obu grupach (4,7% w grupie E-ZES vs 4,7% w grupie innych stentów DES, p=0,84). Grupy nie różniły się również częstością występowania zakrzepicy w stencie ocenianej oddzielnie. Analiza w podgrupach (wyodrębnionych na podstawie takich cech, jak współistnienie cukrzycy, dodatni wywiad w kierunku ostrego zespołu wieńcowego, długość stentu) również nie wykazała różnic w występowaniu składowych złożonego punktu końcowego między grupą 3- a 12-miesięcznego stosowania DAPT.

Wyniki badania RESET przemawiają za bezpieczeństwem 3-miesięcznego stosowania podwójnego leczenia przeciwpłytkowego po implantacji stentu Endeavor uwalniającego zotarolimus (E-ZES).

J Am Coll Cardiol 2012; 60: 1340-1348

Większa śmiertelność z powodu udaru mózgu w weekend

Liczne badania wskazują na gorsze rokowanie w wielu chorobach u pacjentów przyjmowanych do szpitala w weekend. W Archives of Neurology przedstawiono wyniki retrospektywnej analizy oceniającej jakość opieki u chorych przyjmowanych w weekend do publicznych szpitali w Wielkiej Brytanii od kwietnia 2009 do marca 2010 r. z powodu ostrego udaru mózgu.

W analizowanym okresie do szpitali przyjęto 93 621 chorych z powodu udaru mózgu, w tym 23 297 (24,9%) chorych w soboty i niedziele. Przyjęcie w weekend w porównaniu z przyjęciem w dni robocze związane było z mniejszym prawdopodobieństwem wykonania badania obrazowego mózgu w dniu przyjęcia (43,1 vs 47,6% w dni robocze, iloraz szans [OR] 0,83, 95% przedział ufności [PU] 0,81-0,86, p <0,001), mniejszą częstością wdrażania leczenia trombolitycznego (2,3 vs 2,7% dla dni roboczych, OR 0,82, 95% PU 0,73-0,92, p=0,001) oraz większą wewnątrzszpitalną śmiertelnością w obserwacji 7-dniowej (10,3 vs 9,0% w dni robocze, OR 1,18, 95% PU 1,12-1,24, p <0,001).

Wyniki badania sugerują gorszy poziom opieki nad chorymi z ostrym udarem mózgu przyjętymi w weekend, co może niekorzystnie wpływać na ich rokowanie. Wskazana jest ocena czynników wpływających na różnice w opiece nad chorymi w weekend oraz działania organizacyjne zmierzające do ich minimalizacji.

Arch Neurol 2012; 9: 1-7

Hormonalna terapia zastępcza w profilaktyce chorób układu krążenia

W październikowym numerze British Medical Journal opublikowano optymistyczne wyniki duńskiego badania dotyczącego roli hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia wśród kobiet w średnim wieku 50 lat. Wyniki badania pochodzą z restrospektywnej analizy danych próby o akronimie DOPS (Danish Osteoporosis Prevention Study).

Do badania w latach 1990-1993 włączono 1006 pacjentek we wczesnym okresie pomenopauzalnym w wieku 45-58 lat. Kryteria włączenia obejmowały wywiad ostatniej miesiączki w okresie 3-24 miesięcy poprzedzających włączenie do badania lub obecne objawy okołomenopauzalne (w tym nieregularne krwawienia miesięczne) wraz z biochemicznymi markerami menopauzy, czyli podwyższonym stężeniem hormonu folikulotropowego (FSH) (czyli przekraczającym o co najmniej 2 odchylenia standardowe średnie stężenie dla okresu przedmenopauzalnego). Pacjentki po przebytej histerektomii włączano w wieku 45-52 lata i z podwyższonym stężeniem FSH (zgodnie z wyżej wymienionym kryterium). Uczestniczki badania przydzielono do grupy leczonej aktywnie (n=502) i grupy kontrolnej (n=504). Pacjentki z zachowaną macicą otrzymywały trójfazowy preparat zawierający estradiol (estrogen) oraz noretisteron (progesteron), natomiast chore po zabiegu histerektomii – estradiol. Badanie zakończono po ok. 11 latach z powodu niepokojących wyników innych prób klinicznych. Mimo zakończenia badania uczestniczki obserwowano pod kątem występowania zgonu, chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych przez kolejne 5 lat.

Po 10 latach terapii HTZ pierwszorzędowy punkt końcowy (zgon, hospitalizacja z powodu niewydolności serca lub zawał mięśnia sercowego) wystąpił u 16 pacjentek w porównaniu z 33 w grupie kontrolnej (HR 0,48, 95% przedział ufności [PU] 0,26-0,87, p=0,015). Różnica w częstości zgonów była jednak nieistotna statystycznie (15 w grupie HTZ vs 26 w grupie kontrolnej, HR 0,57, 95% PU 0,30-1,08, p=0,084). Zmniejszenie częstości występowania pierwszorzędowego punktu końcowego nie wiązało się z większym ryzykiem wystąpienia jakiejkolwiek choroby nowotworowej (36 w grupie HTZ vs 39 w grupie kontrolnej, HR 0,92, 95% PU 0,58-0,27, p=0,71) ani raka sutka (10 w grupie HTZ vs 17 w grupie kontrolnej, HR 0,58, 95% PU 0,27-1,27, p=0,17). Częstość występowania powikłań przypisywanych HTZ, jak zakrzepica żył głębokich czy udar mózgu, była również porównywalna w obu grupach. Po 16 latach obserwacji wciąż obserwowano różnicę w częstości występowania pierwszorzędowego punktu końcowego i porównywalną częstość rozpoznań choroby nowotworowej i raka sutka.

Autorzy badania wykazali, że 10-letnia hormonalna terapia zastępcza włączona we wczesnym okresie pomenopauzalnym wiąże się z istotną redukcją zgonów, hospitalizacji z powodu niewydolności serca lub zawałów mięśnia sercowego, bez towarzyszącego wzrostu ryzyka wystąpienia choroby nowotworowej, zakrzepicy żył głębokich oraz udaru mózgu.