BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Ograniczenia terapii z zastosowaniem ICD
Pisząc o zastosowaniu ICD w prewencji pierwotnej nagłego zgonu sercowego, należy pamiętać, że ta forma terapii ma ograniczenia. Należą do nich bez wątpienia powikłania związane z implantacją urządzeń (tab. 3, 4). Według publikowanych danych, całkowita śmiertelność wewnątrzszpitalna związana z procedurą implantacji ICD wynosi 0,12-0,52% [15-18]. Powikłania związane z zabiegiem były częstsze wśród chorych, którym implantowano ICD dwujamowe, w porównaniu z osobami z ICD jednojamowym, zatem implantacja dwujamowego ICD zwiększa ryzyko powikłań okołozabiegowych i śmiertelność wewnątrzszpitalną (tab. 5) [16,19].
Kolejnym ograniczeniem związanym z terapią ICD jest depresja. Szacuje się, że zaburzenia depresyjne występowały u 8-23% pacjentów po implantacji ICD, co oznacza, że nawet co czwarty chory po implantacji ICD może manifestować zaburzenia depresyjne. Objawowa niewydolność serca, określony typ osobowości i stosowanie leków psychotropowych zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju depresji u chorych z ICD [14,20-23].
Implantacja ICD bardzo istotnie wpływa na życie codzienne chorych. Nieadekwatne interwencje ICD spowodowane m.in. tachykardią zatokową, migotaniem przedsionków albo nieprawidłowościami w funkcji elektrod bardzo często są powodem obniżenia u tych chorych jakości życia [24]. Przyczynia się do tego nie tylko sam lęk, ale i wycofanie się zarówno z czynności zawodowych, jak i aktywności fizycznych dnia codziennego. Proarytmiczny wpływ kardiowersji, incydenty zakrzepowo-zatorowe po wyładowaniu ICD oraz związana z lękiem wzmożona aktywność układu współczulnego niekorzystnie wpływają na jakość życia, chorobowość i śmiertelność, zwłaszcza u chorych z niewydolnością serca [25-27]. Badanie SCD-HeFT wykazało, że interwencje ICD (adekwatne i nieadekwatne) są niezależnym czynnikiem ryzyka zgonu, zwłaszcza u osób z niewydolnością serca [28]. W związku z tym oprócz leczenia farmakologicznego zgodnego z wytycznymi priorytetem w grupie chorych po zawale z niewydolnością serca staje się optymalne zaprogramowanie kardiowertera-defibrylatora [29].
Podsumowanie
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego implantacja automatycznych kardiowerterów-defibrylatorów w prewencji pierwotnej nagłego zgonu sercowego u chorych z istotnie upośledzoną LVEF i niewydolnością serca, w tym z przebytym zawałem mięśnia sercowego, jest rekomendowaną metodą terapii, w klasie I zaleceń. Na podstawie publikowanych danych nie zaleca się wszczepiania ICD we wczesnym okresie po zawale mięśnia sercowego, a optymalny czas to okres między 40 dniem a 1,5 roku od zawału. Wykazano ponadto, że korzyści wynikające z wszczepienia ICD odnoszą chorzy umiarkowanego ryzyka nagłej śmierci sercowej. Śmiertelność całkowita wśród chorych z niewydolnością serca determinowana jest nie tylko przez zaawansowanie choroby, ale również przez choroby współistniejące. Dlatego niezwykle ważne jest umiejętne określenie rokowania chorego, oszacowanie ryzyka zgonu z powodu narastającej niewydolności serca i zagrażających złożonych komorowych zaburzeń rytmu, aby zidentyfikować chorych, którzy odniosą największe korzyści z implantacji ICD.