Wprowadzenie

Problem odelektrodowej dysfunkcji zastawki trójdzielnej (lead dependent tricuspid dysfunction, LDTD) jest bardzo rzadko przedstawiany w piśmiennictwie, co pośrednio odzwierciedla mniejsze zainteresowanie patologią i leczeniem nieprawidłowości prawego ujścia żylnego w porównaniu z anomaliami zastawek lewego serca. Tymczasem w praktyce klinicznej coraz częściej spotkać można przypadki ciężkiej dekompensacji układu krążenia u pacjentów z implantowanymi urządzeniami do stałej stymulacji serca, u których niejednokrotnie nie stwierdza się istotnego pogorszenia funkcji lewej komory. Najistotniejszym problemem jest brak kryteriów rozpoznania dysfunkcji zastawki trójdzielnej (tricuspid valve, TV) indukowanej przez elektrodę. Dotychczasowe doniesienia na ten temat podkreślają trudności związane z dobrą wizualizacją zastawki w standardowym dwuwymiarowym badaniu echokardiograficznym [1]. Ocena istotności hemodynamicznej, zwłaszcza niedomykalności trójdzielnej (tricuspid regurgitation, TR), jest trudna z uwagi na dużą częstość występowania nieszczelności tej zastawki w populacji ogólnej, szczególnie u osób starszych, oraz konieczność prawidłowej oceny mechanizmu TR w badaniu echokardiograficznym. Kolejnym bardzo ważnym aspektem jest sposób postępowania u pacjenta ze zdiagnozowaną ciężką dysfunkcją zastawki trójdzielnej będącą powikłaniem stałej stymulacji serca, zwłaszcza gdy nakłada się ona na nieprawidłowości wynikające z innych przyczyn.

Definicja i epidemiologia LDTD

Odelektrodowa dysfunkcja zastawki trójdzielnej nie została dotychczas precyzyjnie zdefiniowana. Według ostatnich doniesień określenie LDTD oznacza sytuację kliniczną pojawienia się bądź nasilenia niedomykalności zastawki trójdzielnej u osób po implantacji kardiostymulatora (pacemaker, PM) lub kardiowertera-defibrylatora (implantable cardioverter-defibrillator, ICD) na skutek przechodzenia elektrody przez zastawkę trójdzielną [2]. Autorzy pracy sugerują uściślenie pojęcia LDTD poprzez podkreślenie terminologii: dysfunkcja, obejmującej również coraz częściej diagnozowane przypadki odelektrodowej stenozy (tricuspid stenosis, TS) oraz ujęcie w definicji ograniczeń związanych z koniecznością wykluczenia dysfunkcji TV związanej z innymi przyczynami, np. ciężką niedomykalnością mitralną lub nadciśnieniem płucnym.

Częstość występowania odelektrodowej dysfunkcji zastawki trójdzielnej jest trudna do oceny ze względu na problemy diagnostyczne i sprzeczne wyniki nielicznych badań obserwacyjnych przeprowadzonych w małych grupach chorych. Część z nich potwierdza ...