Wprowadzenie

Siedemdziesiąt lat temu (lata 1945-46) dwaj amerykańscy fizycy, Felix Bloch i Edward Mills Purcell, zauważyli, że gdy na umieszczone w silnym polu magnetycznym jądra atomowe zadziała się falami radiowymi o ustalonej częstotliwości, jądra początkowo absorbują energię tych fal, a następnie oddają ją emitując fale o tej samej częstotliwości jak pochłonięta. Obserwacja tego zjawiska stała się punktem wyjścia dla rozwoju rezonansu magnetycznego (MR). Jednak dopiero od lat 70. ubiegłego stulecia rozpoczął się nadal trwający renesans rezonansu magnetycznego. Stało się to za sprawą zastosowania MR w medycynie. Obrazowanie za pomocą rezonansu magnetycznego jest cenioną metodą diagnostyczną z wielu powodów, ale dwie jego cechy są z punktu widzenia pacjenta i jego lekarza najbardziej istotne. Po pierwsze, uzyskiwane dzięki MR obrazy cechują się wysoką jakością i dokładnością obrazu, co często pozwala rozstrzygnąć, jaka jest przyczyna dolegliwości pacjenta i jakie zastosować leczenie. Po drugie, badanie to nie wykorzystuje promieniowania jonizującego. Dzięki czemu MR może być wielokrotnie powtarzane, a przez to nadaje się do obserwacji dynamiki zmian chorobowych w czasie oraz oceny skuteczności leczenia.

Epidemiologia – starzenie się społeczeństwa i narastający dylemat diagnostyczno-leczniczy

Stale przybywa ośrodków wyposażonych w urządzenia do badań za pomocą rezonansu magnetycznego. Dzięki temu badanie MR staje się bardziej dostępne. Przybywa również wskazań, dla których rezonans magnetyczny jest metodą diagnostyczną z wyboru. Jednak nie wszyscy mogą korzystać z dobrodziejstw płynących z tego badania. Jeśli w ciele pacjenta znajduje się jakikolwiek ferromagnetyk (materiał wchodzący w interakcje z polem elektromagnetycznym), pacjent jest dyskwalifikowany z badania MR. W pierwszym zdaniu otwierającym wywiad z pacjentem kwalifikowanym do badania MR pada pytanie o obecność w ciele stymulatora (rozrusznika) serca. Posiadanie takiego urządzenia w powszechnej opinii funkcjonuje jako całkowite przeciwwskazanie do badania za pomocą rezonansu magnetycznego. Sytuację komplikuje fakt, iż od lat obserwujemy wzrost liczby pacjentów leczonych za pomocą wszczepialnych urządzeń do elektroterapii serca (cardiac implantable electronic device, CIED). Takie urządzenie często rozwiązuje problem kardiologiczny, ale jednocześnie stawia nowe wyzwania przed pacjentem i jego lekarzem. Niestety bywa tak, że choroba serca jest tylko jedną z wielu chorób, na które cierpi pacjent, a diagnostyka tych dolegliwości może wymagać użycia rezonansu magnetycznego.