Wprowadzenie

Migotanie przedsionków (atrial fibrillation, AF) to obecnie jeden z najistotniejszych problemów kardiologicznych. Podobnie do niewydolności serca (NS) arytmia ta określana bywa coraz częściej mianem kardiologicznej epidemii XXI wieku. Wynika to z faktu, iż częstość występowania AF rośnie wraz z wiekiem, a zatem w związku ze starzeniem się populacji oraz wydłużaniem średniej długości życia na schorzenie to cierpi coraz większa liczba osób. Oszacowano, że ryzyko wystąpienia tego zaburzenia rytmu serca po 40 roku życia wynosi około 25%, niemal 84% pacjentów to chorzy > 65 r.ż.,^1,2 a częstość występowania AF podwoiła się w ciągu ostatnich 50 lat.^3,4

Arytmia ta, mimo iż bardzo często przebiega bezobjawowo i niezwykle rzadko stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, nie jest łagodnym zaburzeniem rytmu serca. Udowodniono ponad wszelką wątpliwość, że AF jest związane ze wzrostem ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych, w tym udarów mózgu, niewydolności serca oraz wyższą śmiertelnością. U pacjentów z migotaniem przedsionków 5-krotnie wyższe jest ryzyko udaru mózgu w porównaniu z chorymi bez tej arytmii.⁵ Projektując dane dotyczące epidemiologii tego schorzenia pochodzące ze Stanów Zjednoczonych na populację polską, można oszacować, że rocznie w naszym kraju 15-20 tysięcy udarów mózgu jest następstwem migotania przedsionków.⁶ Znany jest również związek AF z niewydolnością serca. Arytmia ta z jednej strony może przyczyniać się do rozwoju niewydolności serca, a z drugiej strony bardzo często występuje u chorych z NS. Odsetek chorych z niewydolnością serca, u których występuje migotanie przedsionków, jest związany z nasileniem stopnia niewydolności serca i wzrasta wraz ze wzrostem klasy czynnościowej New York Heart Association (NYHA). O ile wśród chorych w I klasie NYHA na to zaburzenie rytmu serca cierpi około 5-10% chorych, o tyle wśród pacjentów w IV klasie NYHA odsetek chorych z AF sięga 50% badanych.^7-9 Na podstawie danych pochodzących m.in. z badania populacji Framingham wiemy również, że arytmia ta zwiększa śmiertelność u kobiet o 1,9 razy, a u mężczyzn o 1,5 razy.¹⁰ W leczeniu chorych z AF stosujemy jedną z dwóch strategii: strategię kontroli rytmu serca (zakładającą utrzymanie rytmu zatokowego) bądź strategię kontroli częstości rytmu komór (zakładającą zaakceptowanie arytmii i koncentrującą się na uzyskaniu odpowiednio wolnej akcji komór w jej trakcie). Nie wykazano dotychczas, by któraś z tych dwóch strategii miała przewagę. Jedynym leczeniem o udowodnionym znaczeniu w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia niekorzystnych zdarzeń i śmiertelności wśród chorych z migotaniem przedsionków pozostaje terapia przeciwkrzepliwa.^11,12