Zaburzenia gospodarki lipidowej, będące zwykle wypadkową stylu życia, stanowią czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Jeśli jednak zostaną odpowiednio wcześnie rozpoznane i poddane leczeniu, może to odmienić przebieg procesu miażdżycowego. W niniejszej publikacji omówiono najważniejsze aspekty leczenia dyslipidemii wśród dzieci i młodzieży.

Wprowadzenie

Zaburzenia lipidowe to istotny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Proces miażdżycowy może rozpocząć się już w dzieciństwie i ma bezpośredni związek z zaburzeniami lipidowymi, w tym z wysokim całkowitym stężeniem cholesterolu, wysokim stężeniem jego najbardziej aterogennej frakcji, czyli lipoprotein o niskiej gęstości (LDL – low density lipoprotein), wysokim stężeniem triglicerydów (TG) oraz niskim stężeniem cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL – high density lipoprotein). Badania epidemiologiczne wskazują, że wśród dzieci i młodzieży systematycznie wzrasta częstość występowania czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, tj. cukrzycy, dyslipidemii, otyłości oraz nadciśnienia tętniczego.¹ Odpowiednio wczesne rozpoznanie oraz leczenie dzieci i młodzieży obciążonych tymi czynnikami ryzyka może odmienić przebieg procesu miażdżycowego. Z tego powodu tak ważna staje się rola powszechnych badań przesiewowych, pozwalających na wczesną identyfikację dzieci i młodzieży z nieprawidłowym stężeniem lipidów.^2,3 W zależności od ryzyka chorób sercowo-naczyniowych należy wdrażać odpowiednie postępowanie terapeutyczne, którego pierwszym etapem jest modyfikacja stylu życia, a u dzieci z towarzyszącymi innymi czynnikami ryzyka, tj. otyłością czy cukrzycą, ewentualne włączenie farmakoterapii.

Klasyfikacja

Dyslipidemia to zespół zaburzeń metabolicznych objawiający się nieprawidłowym stężeniem lipidów i lipoprotein. Rozwój zaburzeń lipidowych zależy od wielu czynników, głównie środowiskowych, tj. aktywności fizycznej i nawyków żywieniowych, a w mniejszym stopniu od czynników genetycznych. Hiperlipidemie o podłożu genetycznym zazwyczaj mogą zostać rozpoznane wcześniej niż hiperlipidemie wtórne. Im wcześniejszy początek zaburzeń lipidowych, tym silniejsza ich korelacja z podłożem genetycznym. Dzięki rozwojowi badań genetycznych w tym zakresie hiperlipidemie podzielono na wtórne (wynikające z chorób wątroby, nerek, chorób spichrzeniowych i innych) oraz pierwotne (głównie uwarunkowane genetycznie). Wśród postaci hiperlipidemii pierwotnych można wyróżnić:

• choroby dziedziczone monogenowo: rodzinną hipercholesterolemię (FH – familial hypercholesterolemia), rodzinną hipertriglicerydemię i rodzinną hiperlipidemię złożoną
• choroby dziedziczone wielogenowo: zespół pospolitej wielogenowej hipercholesterolemii
• formę niedziedziczną: sporadyczną hipertriglicerydemię.