Testy obciążeniowe – różne metody. Kompendium aktualności
dr n. med. Marta Kałużna-Oleksy1,2
prof. dr hab. n .med. Małgorzata Pyda1,2
prof. dr hab. n. med. Ewa Straburzyńska-Migaj1,2
Mimo rozwoju metod diagnostyki chorób układu krążenia, w tym badań obrazowych, elektrokardiograficzne testy wysiłkowe wciąż są istotnym narzędziem diagnostycznym w ocenie niedokrwienia serca. Co więcej, zyskują znaczenie w nowych wskazaniach.
Wprowadzenie
Elektrokardiograficzny test wysiłkowy (ExT – exercise testing) to powszechnie stosowane badanie diagnostyczne, które dostarcza wielu informacji i może być używane w stratyfikacji ryzyka łącznie z badaniami obrazowymi lub niezależnie od nich. Badanie to ma jednak swoje ograniczenia, związane m.in. z koniecznością wykonania przez badanego wysiłku fizycznego (na cykloergometrze rowerowym lub bieżni ruchomej). Zgodnie z wytycznymi towarzystw naukowych w diagnostyce niedokrwienia mięśnia sercowego preferuje się badania obrazowe, pod warunkiem że są dostępne, a osoby je wykonujące mają odpowiednie doświadczenie. Zwiększają one wartość diagnostyczną i prognostyczną w populacji pacjentów z niską wydolnością wysiłkową. Spiroergometria (CPET – cardiopulmonary exercise testing) jest klasycznym badaniem wysiłkowym wzbogaconym w analizę gazów oddechowych, co pozwala na dokładną i obiektywną ocenę wydolności fizycznej oraz szczegółową analizę przyczyn nietolerancji wysiłku. Dostarcza też wielu innych cennych informacji o znaczeniu rokowniczym.
Elektrokardiograficzny test wysiłkowy
Klasyczny elektrokardiograficzny ExT wciąż pozostaje podstawowym badaniem diagnostycznym u pacjentów z podejrzeniem stabilnej choroby niedokrwiennej serca (CAD – coronary artery disease). W ostatnich wytycznych amerykańskich towarzystw kardiologicznych ACCF/AHA/ACP/AATS/PCNA/SCAI/STS dotyczących stosowania badań radioizotopowych zaleca się ExT jako badanie wstępne u pacjentów z grupy pośredniego ryzyka, którzy są w stanie wykonać ćwiczenia, a ich spoczynkowy elektrokardiogram jest możliwy do zinterpretowania.1 ExT bywa też używany w stratyfikacji ryzyka u pacjentów z już rozpoznaną stabilną CAD.1 Przykładowe wyniki elektrokardiograficznych ExT przedstawiono na rycinach 1 i 2.
Oprócz najbardziej znanej cechy, czyli oceny odcinka ST i znaczenia diagnostycznego obniżenia odcinka ST, poszukuje się innych parametrów, które zwiększałyby wartość diagnostyczną i rokowniczą tego badania. Do takich należy skala wg Duke University (DTA – Duke treadmill score), pozwalająca w prosty sposób szacować ryzyko wystąpienia istotnego zwężenia w tętnicy wieńcowej i oceniać 1-roczne rokowanie (tab. 1).2,3
W związku ze stałym postępem w medycynie i nieustannym rozwojem metod diagnostycznych bada się również zastosowanie starych metod w nowych wskazaniach. Interpretacja standardowego elektrokardiograficznego ExT nabiera też nowego znaczenia. I tak ob...