Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat epidemiologii, patofizjologii, diagnostyki i terapii kardiomiopatii połogowej z zaznaczeniem wątpliwości, kontrowersji oraz toczących się badań, których publikacje mogłyby rzucić nowe światło na wybrane aspekty diagnostyki i terapii tej choroby.

Wprowadzenie

Problem okołoporodowej niewydolności serca jest znany od lat – pierwszy jego opis został opublikowany przez Ritchiego w 1849 r.¹ Temat okołopołogowej choroby serca ponownie pojawił się w prasie medycznej po niespełna stuleciu za sprawą Gouleya i wsp.² oraz Hulla i Hafkesbringa³ w 1937 r. Termin „kardiomiopatia połogowa” został ukuty w 1971 r. przez Demakisa i Rahimtoolę; opisali oni pierwszą serię przypadków 27 kobiet, u których w okresie okołoporodowym rozpoznano niewydolność serca.⁴ Badacze przedstawili przebieg kliniczny choroby, podkreślając, że u większości pacjentek rozwija się ona w pierwszym miesiącu po porodzie; u połowy chorych po upływie 6-12 miesięcy następuje normalizacja funkcji skurczowej komory i poprawa kliniczna. Niemniej jednak śmiertelność w czasie 5 lat od rozpoznania kardiomiopatii połogowej była wysoka (sięgała 25%).

Od tych pionierskich opisów serii pacjentek minęły ponad 4 dekady. Mimo znacznego postępu wiedzy na temat procesów predysponujących do rozwoju choroby oraz postępów w terapii niewydolności serca kluczowe aspekty pozostają niezmienne. Kardiomiopatia połogowa jest rzadką chorobą, ale ciągle zagrażającą życiu młodych kobiet. Dynamiczny i zróżnicowany przebieg choroby, podobnie jak czas wystąpienia jej objawów (od końcowych tygodni ciąży do 5-6 miesięcy po porodzie, czyli poza okresem największego obciążenia objętościowego układu krążenia, które przypada na czas bezpośrednio przed porodem) pozwalają na wyodrębnienie kardiomiopatii połogowej spośród innych stanów przebiegających z dekompensacją układu krążenia w ciąży, a zwłaszcza na różnicowanie z pierwszą manifestacją nierozpoznanej uprzednio kardiomiopatii rozstrzeniowej.

Aktualnie panuje zgodność opinii co do faktu, że kardiomiopatia połogowa jest odrębną jednostką chorobową, choć jej definicja przez lata ewoluowała. W ciągu ostatniej dekady dokonał się istotny postęp w badaniach nad patofizjologią kardiomiopatii ...

Rozpoznanie kardiomiopatii połogowej pozostaje jednak wyzwaniem i sprawdzianem zawodowych umiejętności lekarzy, zarówno położników, jak i kardiologów. O trudnościach związanych z leczeniem kardiomiopatii połogowej decyduje zróżnicowany i dynamiczn...