Podsumowanie

Chociaż „modyfikacja stylu życia” to pojęcie odmieniane w medycynie przez wszystkie przypadki, a konieczność jej wdrażania nie budzi wątpliwości, należy definiować ją precyzyjnie. Chory podczas wizyty lekarskiej (a także pielęgniarskiej czy dietetycznej) powinien otrzymać konkretny przepis na zmianę stylu życia. Musi on być jasny, a przede wszystkim realny i uwzględniać modyfikacje oraz uwagi zgłaszane przez pacjenta. Przed chorym należy stawiać małe, mierzalne cele, których realizacja będzie powodowała pozytywne wzmocnienie. Nie inaczej jest w przypadku modyfikacji diety – zmiana utartych przyzwyczajeń żywieniowych wymaga czasu i powinna przebiegać małymi krokami. Zasadna może być początkowo jedynie jakościowa modyfikacja sposobu odżywiania, podczas gdy redukcja kaloryczna zostanie odroczona w czasie. Tak ustalony z pacjentem precyzyjny plan zmiany stylu życia nie tylko wskazuje ostateczny cel, lecz także w chwilach słabości pozwala wskazać drogę, która jest już za pacjentem.

ABSTRACT

Can an appropriate diet reduce the risk of arterial hypertension?

22% of the adult population worldwide suffer from hypertension which is also the cause of 10 million deaths each year. 95% of all cases are primary arterial hypertension with complex etiology, including genetic predisposition and environmental factors. While the genetic causes cannot be influenced, the lifestyle can be changed. Lifestyle modifications may not only support antihypertensive pharmacotherapy, but they can also help to normalize blood pressure and stop the pathophysiological cardiovascular continuum. This effect can be achieved by reducing body weight, increasing physical activity and following a proper diet. Not only does a diet based on vegetables, fruit and whole grain products, and low in salt and alcohol have a positive effect on blood pressure, but it also reduces the risk of other lifestyle-related diseases.

Piśmiennictwo

1. www.who.int

2. Williams B, Mancia G, Spiering W, et al. Wytyczne ESC/ESH dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym (2018). Kardiol Pol 2019;77(2):71-159

3. Tykarski A, Filipiak KJ, Januszewicz A, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2019;23:41-87

4. Gajewski P (red). Interna Szczeklika 2020. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2020

5. Pizoń T, Rajzer M, Kameczura T. Rola układu renina–angiotensyna–aldosteron w etiologii i patogenezie nadciśnienia tętniczego oraz jego powikłań narządowych – co pozostało z koncepcji Laragha i Aldermana? Nadciśnienie Tętnicze 2011;15:6

6. Laragh JH. Laragh’s lesson in renin system pathophysiology for treating hypertension and its fatal cardiovascular consequences. Elsevier, 2002

7. Laragh JH, Sealey J. Relevance of the plasma renin hormonal control system that regulates blood pressure and sodium balance for correctly treating hypertension and for evaluating ALLHAT. Am J Hypertens 2003;16:407-15

8. Chaszczewska-Markowska M, Sagan M, Bogunia-Kubik K. Układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) – fizjologia i molekularne mechanizmy funkcjonowania. Postepy Hig Med Dosw (online) 2016;70:917-27

9. Appel LJ, Moore TJ, Obarzanek E, et al. A Clinical Trial of the Effects of Dietary Patterns on Blood Pressure. N Engl J Med 1997;336(16):1117-24

10. Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM, et al. Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group. N Engl J Med 2001 Jan 4;344(1):3-10

11. Bray GA, Vollmer WM, Sacks FM, et al. A further subgroup analysis of the effects of the DASH diet and three dietary sodium levels on blood pressure: results of the DASH-Sodium Trial. Am J Cardiol 2004 Jul 15;94(2):222-7

12. Obarzanek E, Vollmer WM, Lin PH, et al. Effects of individual components of multiple behavior changes: the PREMIER trial. Am J Health Behav 2007 Sep-Oct;31(5):545-60

13. Epstein DE, Sherwood A, Smith PJ, et al. Determinants and consequences of adherence to the dietary approaches to stop hypertension diet in African-American and white adults with high blood pressure: results from the ENCORE trial. J Acad Nutr Diet 2012 Nov;112(11):1763-73

14. www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/dash-diet/art-20048456

Do góry