Podsumowanie

Wykonywana od ponad pół wieku operacja wewnątrzprzedsionkowa przełożenia wielkich naczyń umożliwia pacjentom obarczonym tą złożoną anomalią serca osiągnięcie wieku dojrzałego. Chorzy ci wymagają jednak ścisłej opieki w ośrodkach kardiologicznych, doświadczonych w leczeniu wad serca u dorosłych. Nieuchronne jest bowiem – w miarę upływu lat od operacji i procesu starzenia – pojawienie się późnych powikłań. Najpoważniejszym z nich jest niewydolność serca będąca efektem funkcjonowania komory anatomicznie prawej w pozycji systemowej oraz wynikającej z tego faktu niedomykalności trójdzielnej. Rokowanie tych pacjentów pogarsza także dość częsta arytmia nadkomorowa, pojawienie się dysfunkcji korytarzy wewnątrzprzedsionkowych, rzadziej nadciśnienia płucnego. Ciężarne po operacji Mustarda lub Senninga są pacjentkami wysokiego ryzyka i niezbędne jest ich monitorowanie przez cały okres ciąży. Ogólne przeżycie pacjentów po operacji wewnątrzprzedsionkowej jest satysfakcjonujące. Najczęstszą przyczyną śmierci jest nagły zgon sercowy, w dalszej kolejności dysfunkcja anatomicznie prawej komory. Znajomość potencjalnych powikłań oraz czasu, w którym należy się ich spodziewać, pozwala na podjęcie leczenia umożliwiającego tym chorym dalsze dorosłe życie.

Do góry