Wnioski autorów: RGI może uzupełnić tradycyjne metody leczenia drżenia u pacjentów z PD.
W jednym z najnowszych doniesień Schlesinger i wsp. (2014) przedstawili wyniki prospektywnego badania pilotażowego kohorty 40 pacjentów z PD, których celem była ocena skuteczności kierowanej relaksacji wyobrażeniowej na fluktuacje ruchowe będące niekorzystnym następstwem terapii preparatami lewodopy. Trzydniowe obserwacje przeprowadzono na początku badania i po każdej interwencji. Następnie pacjenci otrzymywali do domowego odsłuchu płyty CD z kierowaną relaksacją wyobrażeniową i muzyką relaksującą. Po trzech miesiącach przeprowadzono z nimi rozmowy telefoniczne. Wyniki: u 21 pacjentów z relaksacją kierowaną nastąpił znaczny wzrost czasu trwania fazy on po wysłuchaniu płyty w porównaniu ze stanem wyjściowym (47,7 proc. wobec 62,8 proc., 95 proc. CI 5,26-25,03, p = 0,005). W grupie kontrolnej (n = 19) muzyka relaksująca nie spowodowała znaczących zmian w czasie trwania fazy on (47,7 proc. wobec 53 proc., p = 0,161). Mimo że wszystkie sesje były wykonywane w fazie on, nastąpił znaczny spadek wyników w skali UPDRS część III po każdej z dwóch sesji w porównaniu z wynikiem UPDRS przed sesją. Po trzech miesiącach słuchania płyty z wyobrażeniowym relaksem kierowanym czas trwania fazy on wydłużył się o 12,6 proc. (95 proc. CI 3,19-28,39, p = 0,111) w porównaniu z początkiem badania, ale bez istotności statystycznej.
Podsumowanie
1. Przedstawione doniesienia wskazują na korzystny wpływ muzykoterapii na stan emocjonalny i jakość życia chorych z PD.
2. Muzyka może być wykorzystywana do rytmicznej stymulacji słuchowej podczas ćwiczeń (cueing) i opóźnienia rozwoju choroby oraz zmniejszenia takich objawów jak drżenie, koordynacja, hypokinezja i zaburzenia mowy.
3. Przyszłość wydaje się należeć do nowoczesnych metod wykorzystujących kierowaną relaksację wyobrażeniową (relaxation guided imagery).
Komentarz
Prof. dr hab. med. Krzysztof Klukowski
Instytut Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie
Choroba Parkinsona (PD) będąca postępującą chorobą zwyrodnieniową OUN cechuje się m.in. zubożeniem ruchowym, sztywnością mięśni, drżeniem spoczynkowym oraz zaburzeniami postawy ciała. Pacjentów z PD charakteryzuje pochylona sylwetka ciała, zwiększona skłonność do upadków oraz trudności przy wstawaniu, siadaniu i obracaniu się. Towarzyszą temu zaburzenia mowy i spowolniony przebieg procesów psychicznych, osłabiona pamięć i zdolność przypominania. Dlatego niezależnie od terapii farmakologicznej istotną rolę w poprawie sprawności funkcjonalnej i jakości życia pacjentów z PD odgrywa kompleksowa rehabilitacja. W tym przypadku bardzo ważny jest właściwie dobrany i zindywidualizowany plan rehabilitacji ruchowej z wykorzystaniem nowych i skutecznych metod terapii. Do jednych z nich należy muzykoterapia. Już z codziennych obserwacji wynika, że np. rytmiczna muzyka wyrabia rytm chodu, akcentuje jego sprężystość oraz poprawia długość kroków. Poprawa chodu i koordynacji ruchowej zmniejsza ryzyko niekontrolowanych upadków i złamań. Korzystne oddziaływanie muzykoterapii stwierdza się w sferze psychosomatycznej (wsparcie psychiczne i regulacja czynności wegetatywnych), psychologicznej (niwelowanie napięć emocjonalnych, poprawa komunikacji) oraz psychomotorycznej (czynnik porządkujący i stymulujący ruch). Muzyka stanowi korzystne wzmocnienie wykonywanych ćwiczeń ruchowych oraz umożliwia określenie ram czasowych poszczególnych części zajęć, zmian tempa, stylu i nastroju. Ostatnio w rehabilitacji domowej (indywidualnej) zalecana jest kierowana relaksacja wyobrażeniowa połączona z muzyką relaksującą.