Ryc. 1. Konsekwencje obrażeń sportowych

Decyzję o powrocie do sportu podejmuje lekarz sportowy.

Profilaktyka, czyli ćwiczenia dostosowane do wieku i kondycji

Narastający problem urazowości w sporcie amatorskim wskazuje na pilną potrzebę propagowania działań edukacyjnych związanych z upowszechnianiem zasad przedstawionych powyżej. Nie bez znaczenia jest też edukacja dzieci i młodzieży w szkołach, a także dorosłych z zasad nie tylko bezpieczeństwa i higieny pracy, ale także bezpiecznego uprawiania sportu. Należy szeroko propagować także zalecenia WHO dotyczące aktywności fizycznej. Według Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) niezbędna minimalna dawka aktywności fizycznej to:

• dla dzieci i młodzieży szkolnej: minimum 60 minut dziennie aktywności fizycznej o umiarkowanej i dużej intensywności z uwzględnieniem atrakcyjnych jej form, dostosowanych do wieku w celu rozwoju zdolności motorycznych;
• dla zdrowej osoby dorosłej (18-65 lat): co najmniej 150 minut tygodniowo „tlenowej” aktywności fizycznej o umiarkowanej lub co najmniej 75 minut o dużej intensywności, która uwzględnia dwa lub trzy razy w tygodniu ćwiczenia zwiększające siłę mięśni i wytrzymałość;
• dla osób powyżej 65. r.ż.: powinno się dążyć do osiągnięcia tych samych celów co zdrowe osoby dorosłe; starsze osoby o słabej mobilności powinny podejmować aktywność fizyczną w celu zwiększania poczucia równowagi, koordynacji i zapobiegania upadkom co najmniej trzy razy w tygodniu.

Jednocześnie we wszystkich grupach wiekowych zaleca się: zminimalizować do maksymalnie dwóch godzin dziennie czas spędzany w pozycji siedzącej (przed ekranem TV, komputerem itp.).

W treningowym szaleństwie zdarza się nam ignorować sygnały wysyłane przez przemęczony organizm. Nasze ciało nie widzi innego sposobu, by przywołać nas do porządku i skłonić do odpoczynku.

Wśród obrażeń narządu ruchu związanych z aktywnością fizyczną obrażenia stawu skokowego są najczęstsze (1 skręcenie/10 tys. osób dziennie). Obrażeń doznają głównie ludzie młodzi, w wieku produkcyjnym, co jest przyczyną dodatkowych kosztów ekonomicznych ponoszonych przez całe społeczeństwo.

Podsumowanie

1 Aspektów pozytywnych związanych z rozsądnie prowadzoną aktywnością fizyczną jest niewspółmiernie więcej niż skutków negatywnych, w tym obrażeń narządu ruchu.

2 Mogą przydarzyć się one każdemu w najmniej oczekiwanych okolicznościach, a zwłaszcza podczas wypoczynku letniego, przy nieprzestrzeganiu zaleceń zdrowotno-higienicznych związanych z intensywnym wysiłkiem (biegi, gry sportowe, jazda rowerem).

3 Jeżeli doszło do obrażenia, natychmiast należy wdrożyć sprawdzone metody postępowania, a następnie zwrócić się do lekarza sportowego z pytaniem, co robić dalej.■