W leczeniu tętniaków aorty brzusznej ważne miejsce zajmuje metoda klasyczna. Trwają jednak poszukiwania nowych technik terapeutycznych w celu zmniejszenia śmiertelności i powikłań, szczególnie w przypadku pęknięcia tętniaka.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić najczęstsze metody leczenia operacyjnego tętniaków aorty

• wytłumaczyć znaczenie leczenia zachowawczego tętniaków aorty

Tętniak definiuje się jako stałe, zlokalizowane poszerzenie tętnicy o co najmniej 50% jej prawidłowego wymiaru, obejmujące wszystkie jej warstwy w stosunku do prawidłowej średnicy aorty.¹ Można go rozpoznać, kiedy wymiar przednio-tylny aorty brzusznej przekracza 3 cm. Rozpoznanie takie stawia się u około 1,3% mężczyzn w wieku 45-54 lat oraz u 12,5% w wieku powyżej 75. r.ż. U kobiet częstość występowania tętniaka aorty w wymienionych grupach wiekowych wynosi odpowiednio 0 i 5%.^2,3 Tętniaki z 50% poszerzeniem aorty nie wymagają leczenia operacyjnego. Dopiero ponad 1,5-krotne, a nawet dwukrotne poszerzenie średnicy aorty jest wskazaniem do zabiegu. Wynika to z proporcji ryzyka pęknięcia tętniaka w ciągu roku i ryzyka leczenia operacyjnego. Tętniaki aorty o średnicy poniżej 5 cm mogą pękać, zdarza się to jednak stosunkowo rzadko – w 2-5% przypadków – a ryzyko leczenia operacyjnego tętniaka aorty brzusznej szacuje się na ok. 5%.⁴ Z tego powodu do operacji kwalifikują się chorzy z większymi tętniakami – o średnicy przekraczającej 5,5 cm, gdyż ryzyko ich pęknięcia zdecydowanie zwiększa się w ciągu roku i może sięgnąć 30-40%.⁵ Śmiertelność po pęknięciu tętniaka aorty brzusznej wynosi 40-60% i od wielu lat się nie zmniejsza.^6,7 Operacje planowe tętniaków brzusznych metodami klasycznymi (OR) obarczone są śmiertelnością od 3 do 5%,^6,7 natomiast metodami wewnątrznaczyniowymi (EVAR) od 1 do 1,6%.^7,8

Tętniaki aorty można podzielić na: tętniaki piersiowe (TAA), brzuszne (AAA) i piersiowo-brzuszne (TAAA). Najczęściej rozpoznawane są tętniaki aorty brzusznej, które występują u 2,5-4% populacji.⁹ Stanowią one ponad 90% tętniaków aorty.⁹ Zdecydowanie rzadziej występują tętniaki piersiowe oraz piersiowo-brzuszne, które stanowią poniżej 10% wszystkich tętniaków.⁹ Tętniaki piersiowe można klasyfikować w 4 kategoriach: tętniaki aorty wstępującej, tętniaki łuku aorty, tętniaki aorty zstępującej, tętniaki piersiowo-brzuszne. Tętniaki brzuszne można klasyfikować w 2 kategoriach: tętniaki poniżej tętnic nerkowych oraz tętniaki powyżej tętnic nerkowych.^9,10